ਨਾਨਕਸਰ ਕਲੇਰਾਂ Nanaksar Kaleran
ਬਾਬਾ ਕੁੰਦਨ ਸਿੰਘ ਜੀ,ਬਾਬਾ ਨਰੈਣ ਸਿੰਘ ਜੀ ,ਬਾਬਾ ਸਾਧੂ ਸਿੰਘ ਜੀ
Baba Kundan Singh Ji ,Baba Naren Singh ji ,Baba Sadhu Singh ji
Baba Kundan Singh Ji Nanaksar Kaleran
Sri Nanaksar Gurdwara is situated in the Ludhiana district of Punjab and is located approximately five miles from the city of Jagraon along the road from Ludhiana to Moga and Ferozpur. The sacred beginnings of Nanaksar began over a hundred-years ago as a simple hut; humbled by its natural surroundings amongst the thick of the jungle. This location was specifically chosen by the Holy Saint, Baba Nand Singh Ji as it personified a spiritual retreat where one could move to escape the misguidance of the world, and concentrate on the sole treasure of Naam Simran.
Baba Nand Singh Ji was born on the Pooranmashi of month Kathak (November) in 1870 in village Sherpura, Tehsil Jagraon, Distt Ludhiana. His father’s name was Sardar Jai Singh Ji and his mother’s name was Mata Sada Kaur Ji. Even as a child, Baba Nand Singh Ji was extremely pious and his urge for devotional worship continuously saw him escape all worldly measures and partake solely in meditating the holy name of Shri Guru Nanak Dev Ji through recitations of Sahib Shri Guru Granth Sahib Ji.Baba Nand Singh Ji mastered selfless sacrifice, and devoted his existence to prolonged meditations and holy service. Baba Nand Singh Ji placed the utmost importance on the need for contemplation and never placed a single regard on weather conditions or how safe the local terrain was before embarking on his spiritual retreats. Furthermore, he never worried for worldly comforts such as food or water and solely believed that everything was in Waheguru’s hukam. This belief was principled on the thought that since he was devoting and meditating solely on the name of a higher being, all worldly requirements should definitely come when the time was right. With this strong belief in mind, he maintained his uninterrupted meditation and even in the most wild and isolated terrains, food always came as an offering from one source or another, at the required times in hukam from a higher being.Through his teachings and the gathering of followers across India, Baba Nand Singh Ji established Gurdwara Nanaksar near Village Kaleran (5 miles away from Jagraon) in Punjab. Through stating the need to live a life fulfilling the teachings embedded within Sikhi, the establishment of Gurdwara Nanaksar provided the foundation for Guru Nanak Sahib’s message to be shared with the masses. . Even with the new amount of devotees visiting on a daily basis, the previous langar provisions of food arriving when it was in hukam remained and even though a single cook, kitchen or utensil cannot be found on the Nanaksar premises, the langar continues 24 hours a day, all with the love and belief of the devotees. Even today, a single program has not passed at Nanaksar without the provisions for langar being met to everyones contentment.Baba Nand Singh Ji left for His heavenly abode on 13 of Bhadon (28th August) in 1943. Prior to leaving, Baba Nand Singh Ji clearly stressed that there could only be one Head Sewadar to continue the message of Guru Nanak Sahib. This head Sewadar had to be overflowing with love, virtue, knowledge and an undying compassion to serve humanity through immeasurable means. With this said the only person Baba Nand Singh Ji found suitable and up to this most divine task was Baba Isher Singh Ji.Upon his return to Nanaksar. Baba Isher Singh Ji introduced the divine baptization with sacred nector, known as Amrit, on a large scale as prescribed by Shri Guru Gobind Singh Ji. Further to that, the singing of hymns from Sahib Shri Guru Granth Sahib Ji, and the continuous discourses by different singers (ragis) and devotees of Baba Ji continued day and night.Through advancing the development of the Nanaksar Gurdwara, Baba Isher Singh Ji visited different states in India and conducted religious programs to all race, religions and creeds. Baba Ji continually stressed that the partaking in holy Amrit was an absolutely essential part of being one with Akal Purakh and to see yourself as a reflection of your father, Shri Dasmesh Pitah. BabaJi’s discourses emphasized the importance of Gurbani as the only source of true liberation and Amrit as the only means of overcoming the fear of death. Baba Isher Singh Ji continually stressed that Sahib Shri Guru Granth Sahib Ji is the true Guru of the Sikhs and how all ailments can be relieved through maintaining an absolute faith in Guru Sahib and holding its message and body as the true Guru in this life and beyond.after Baba Isher Singh ji all the sewa of Nanaksar presented by Baba Kundan SIngh ji
ਨਾਨਕਸਰ ਕਲੇਰਾਂ Nanaksar Kaleran
ਨਾਨਕਸਰ ਕਲੇਰਾਂ ਦੀ ਇਹ ਤਸਵੀਰ ਬਾਬਾ ਨੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਸਮੇ ਦੀ ਹੈ ਜੀ
Nanaksar Kaleran di ih tasveer Baba Nand Singh ji de sme di hai ji
this is an old image ,time of Baba Nand Singh ji
ਨਾਨਕਸਰ ਕਲੇਰਾਂ ਦੀ ਇਸ ਇਮਾਰਤ ਦੀ ਸਾਰੀ ਸੇਵਾ ਬਾਬਾ ਈਸ਼ਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਕਰਵਾਈ ਸੀ
Nanaksar Kaleran di is imaarat di saari sewa Baba Isher Singh ji ne karwai si
Karsewa of this bulding was done by Baba Isher Singh ji
ਨਾਨਕਸਰ ਕਲੇਰਾਂ ਦਾ ਮੁਖ ਗੇਟ (ਲੁਧਿਆਣਾ ਤੋ ਫਿਰੋਜਪੁਰ ਰੋਡ)
Nanaksar Kaleran da mukh gate (Ludhaina to Firojpur road)
main Gate of Nanaksar Kaleran (Ludhiana to Firojpur road)
ਡਿਓਡੀ ਨਾਨਕਸਰ ਕਲੇਰਾਂ
Diodi Nanaksar Kaleran
shoes room
ਸਰੋਵਰ ਦੀ ਪ੍ਰਕਰਮਾ Srovar di Parkarma
ਅਸਥਾਨ ਸੁਖਮਨੀ ਸਾਹਿਬ ..Asthan Sukhmani Sahib
ਰਾਤ ਦੇ ਸਮੇ ਦਾ ਦ੍ਰਿਸ਼ .Night time view
ਪੁੰਨਿਆ ਵਾਲਾ ਦੀਵਾਨ ਹਾਲ..Punia Wala Dewan haal
ਆਸਣ ਬਾਬਾ ਨੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ Aasan Baba Nand Singh Ji
ਆਸਣ ਬਾਬਾ ਈਸ਼ਰ ਸਿੰਘ ਜੀ Aasan Baba Isher Singh Ji
ਪੁੰਨਿਆ ਵਾਲਾ ਸਚਖੰਡ punneia wala Sachkhand
ਪੁੰਨਿਆ ਵਾਲਾ ਦੀਵਾਨ ਹਾਲ ,punneia wala devaan haal
side view
ਬਾਰਾਦਰੀ (ਸ਼ੀਸ਼ ਮਹਿਲ ) ਨਾਨਕਸਰ ਕਲੇਰਾਂ Baradari (seesh Mahil)Nanaksar Kaleran
ਬਾਰਾਦਰੀ ,ਸ਼ੀਸ਼ ਮਹਿਲ ਨਾਨਕਸਰ
ਬਾਬਾ ਨੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦਾ ਭਜਨਗੜ ,,Baba Nand Singh Ji da Bhajangardh
ਸਚਖੰਡ ਭੋਰਾ ਸਾਹਿਬ Sachkhand Bhora Sahib
ਆਸਣ ਬਾਬਾ ਨੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ..Aasan Baba Nand Singh Ji
ਸਰਦ ਖਾਨਾ .sarad khaana
ਸਰਦਖਾਨਾ ...Sardkhaana
ਨਾਨਕਸਰ ਸਚਖੰਡ ਜਿਥੇ ਰੋਜਾਨਾ ਕੀਰਤਨ ਦਰਬਾਰ ਸਜਦਾ ਹੈ
Nanaksar Sachkhand Jithe rojana keertan darbar sajda hai
ਆਸਣ ਬਾਬਾ ਈਸ਼ਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ,Aasan Baba Isher Singh ji
ਸੰਖੇਪ ਜੀਵਨ ਬਾਬਾ ਮਹਾਂ ਹਰਨਾਮ ਸਿੰਘ ਜੀ ਭੁਚੋ ਕਲਾਂ ਵਾਲੇ
ਬਾਬਾ ਮਹਾਂ ਹਰਨਾਮ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮ ੧੮੭੦ ਬਿਕ੍ਰਮੀ ਪਿੰਡ ਮਨਸੂਰਵਾਲ ਜਿਲਾ ਕਪੂਰਥਲਾ ਬਾਬਾ ਬੂੜ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਘਰ ਮਾਤਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਕੌਰ ਜੀ ਦੀ ਕੁਖੋ ਹੋਇਆ ,ਬਾਬਾ ਜੀ ਚਾਰ ਭਰਾਵਾ ਵਿਚੋ ਸਭ ਨਾਲੋ ਛੋਟੇ ਸਨ ,
ਮਾਤਾ ਜੀ ਜੇ ਨੇ ਆਪ ਜੀ ਦਾ ਨਾਮ ਨਿਹਾਲ ਸਿੰਘ ਰੱਖਿਆ ਸੀ ,ਬਾਬਾ ਜੀ ਦੇ ਤਿੰਨ ਵੱਡੇ ਭਰਾ ਸਨ ,ਬੱਗਾ ਸਿੰਘ ਜੀ ,ਦਸੋਂਧਾ ਸਿੰਘ ਜੀ ਅਤੇ ਨਿਧਾਨ ਸਿੰਘ ਜੀ ,ਬਾਬਾ ਜੀ ਦੇ ਨਾਨਾ ਜੀ ਦਾ ਨਾਮ ਕਾਹਨ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਨਾਨੀ ਜੀ ਦਾ ਨਾਮ ਮਾਤਾ ਨੰਦ ਕੌਰ ਸੀ ,ਬਾਬਾ ਜੀ ਦੇ ਵੱਡੇ ਭਰਾ ਪਿਤਾ ਜੀ ਨਾਲ ਖੇਤੀ ਦੇ ਕੰਮਾ ਵਿਚ ਸਹਿਯੋਗ ਦਿੰਦੇ ,ਆਪ ਸਭ ਨਾਲੋ ਛੋਟੇ ਸਨ ,ਆਪ ਹਮੇਸ਼ਾ ਚੁੱਪ ਹੀ ਰਹਿੰਦੇ ,ਜਿਥੇ ਬੇਠ ਜਾਂਦੇ ਬਿਨਾ ਭੁਖ ਤ੍ਰੇਹ ਦੀ ਪ੍ਰਵਾਹ ਕੀਤੇ ਕਿਨਾ ਕਿਨਾ ਚਿਰ ਇੱਕੋ ਜਗਾ ਬੇਠੇ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਨਾਲ ਬਿਰਤੀ ਜੋੜੀ ਰਖਦੇ ,
ਇੱਕ ਵਾਰ ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਮਾਤਾ ਜੀ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ,ਮਾਂ ਮੈ ਬਾਹਰ ਚਲੇ ਜਾਣਾ ,ਇੱਥੇ ਮੇਰਾ ਜੀ ਨਹੀ ਲਗਦਾ ,ਮਾਤਾ ਜੀ ਨੇ ਗੱਲ ਅਣਸੁਣੀ ਕਰ ਦਿਤੀ ਤੇ ਕਿਹਾ ਕੇ ਬਿਗਾਨੀ ਥਾਂ ਚੰਗੀ ਨਹੀ ਹੁੰਦੀ ,,ਕੁਝ ਦਿਨਾ ਬਾਅਦ ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਫਿਰ ਜਾਣ ਬਾਰੇ ਮਾਤਾ ਜੀ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ,ਮਾਂ ਮੈ ਚਲੇ ਜਾਣਾ ਮੇਨੂੰ ਖੁਸ਼ ਹੋ ਕੇ ਤੋਰ ਦਿਓ ,ਮਾਤਾ ਜੀ ਨੇ ਬਾਬਾ ਜੀ ਦੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਨਾਲ ਗੱਲ ਸਾਂਝੀ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਬਾਬਾ ਜੀ ਸੰਤ ਰਾਮ ਸਿੰਘ ਜੀ ਕੋਲ ਢਿਲਵਾ ਡੇਰੇ ਵਿਚ ਆ ਗਏ ,ਇੱਥੇ ਰਹਿ ਕੇ ਆਪ ਜੀ ਨੇ ਗੁਰਬਾਣੀ ਪਾਠ ਅਤੇ ਹੋਰ ਵਿਦਿਆ ਹਾਂਸਿਲ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਕੀਤਾ ,ਸੰਤ ਰਾਮ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਆਪ ਦਾ ਨਾਮ ਨਿਹਾਲ ਸਿੰਘ ਤੋ ਬਦਲ ਕਿ ਹਰਨਾਮ ਸਿੰਘ ਰੱਖ ਦਿਤਾ ,ਇੱਥੋ ਸੰਤ ਰਾਮ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਆਪ ਜੀ ਨੂੰ ਸੰਤ ਮੱਲ ਸਿੰਘ ਜੀ ਕੋਲ ਪੰਡੋਰੀ ਨਿਝਰਾ ਭੇਜ ਦਿਤਾ ,ਇਥੇ ਆਪ ਜੇ ਨੇ ਬਹੁਤ ਭਜਨ ਬੰਦਗੀ ਕੀਤੀ ,ਫਿਰ ਆਪ ਜੀ ਅਮ੍ਰਿਤਸਰ ਆ ਗਏ ਅਤੇ ਹੋਰ ਅਨੇਕਾ ਥਾਵਾਂ ਤੇ ਵਿਚਰੇ ਅਤੇ ਅਖੀਰ ਆਪ ਜੀ ਆਪ ਜੀ ਭੁਚੋ ਕਲਾਂ ਦੀਆਂ ਸੰਗਤਾ ਦਾ ਪਿਆਰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਪਿੰਡ ਰੂਮੀ ਆ ਗਏ ਅਤੇ ਟਿੱਲੇ ਵਾਲੀ ਜਗਾ ਤੇ ਆਸਣ ਲਾ ਲਿਆ ,
ਆਪ ਜੀ ਦੇ ਅਨੇਕਾ ਸੇਵਕ ਸਨ ,ਆਪ ਜੀ ਦਾ ਜਿਆਦਾ ਪਿਆਰ ਬਾਬਾ ਨੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨਾਲ ਸੀ ਆਪ ਬਾਬਾ ਨੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੀ ਸੇਵਾ ,ਭਗਤੀ ਅਤੇ ਬੰਦਗੀ ਤੋ ਬਹੁਤ ਖੁਸ਼ ਸਨ ,ਬਾਬਾ ਨੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਆਪ ਜੀ ਕੋਲ ੧੨ ਸਾਲ ਰਹਿ ਕਿ ਕਈ ਤਰਾ ਦੀ ਵਿਦਿਆ ਹਾਂਸਿਲ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਨਾਮ ਅਭਿਆਸ ਕੀਤਾ
ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਟਿੱਲੇ ਤੇ ਕਈ ਕੋਤਕ ਕੀਤੇ ,ਆਪ ਬੰਦਗੀ ਕਰ ਕਿ ਪ੍ਰਭੂ ਨਾਲ ਇੱਕਮਿੱਕ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਸਨ ਅਤੇ ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਆਪ ਜੀ ਨੂੰ ਬਾਬਾ ਮਹਾਂ ਹਰਨਾਮ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨਾਮ ਕਰਕੇ ਜਾਣੇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ,ਪੋਹ ਵਦੀ ੭ ,੧੯੨੭ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮ ੮ ਵਜੇ ਆਪ ਸਰੀਰਕ ਚੋਲਾ ਬਦਲ ਕੇ ਸਚਖੰਡ ਜਾ ਬਿਰਾਜੇ
Baba Maha Harnam Singh Ji
Baba Maha Harnam Singh ji was born on 1870 Bikrmi at village Mansoorwal,disst Kapoorthala,s/o Baba Boodh Singh Ji and m/o maata Pardhan kaur ji ,Baba ji was yunger among the four brother .Baba ji's First name in his childhood was Nihal Singh gave by his mother.Name of Baba Ji's brothers was Bagga Singh ji ,Dasondha Singh ji and Nidhan SIngh ji ,other brothers of baba Ji's was help with father in agriculture and Baba Ji was yunger then all .He allways sat mute on one place without eating and drink water .he meditated him self with God.
one day Baba Ji said to his mother .mother i have to go out side .i am not comfort here .but mother put off matter while and said out side is not good for you.after some days Baba Ji repeat same request to mother that my dear mother let me go with joy .mother of baba ji share this conversation with her husband .Baba ji went to sant ram singh ji dera Dhilwa ,here Baba ji learned Gurbaani paath and did other religious study .Sant Ram singh ji changed Baba ji name Nihal singh to Harnam singh ji and after a while Sant Ram singh ji sent Baba ji to Sant Mall singh ji at village Pandori Nijhra ,here Baba ji did simran and hard study of meditation .then he went to Amritsar and other places .after visit of many place he came to Bhucho Mandi to see the love of Sangat and sat on Tilla Sahib
Baba ji had many students. but Baba ji was very happy with Baba Nand singh ji because of Baba Nand singh ji's Sewa Simran
Baba Nand singh ji lived with Baba Maha Harman singh ji approx 12 year ,,here Baba Nand singh learned many things and did sewa ,..
Baba Maha Harnam Singh ji did many miracle on Tilla sahib ,Baba ji was seam to appear an image of God because of his Simran and people called to Baba ji,,as Baba Maha Harnam singh ji ,poh wadi 7, 1929 Bikrmi evening 8 o'clock Baba ji bhramleen with Akal Purk Wahiguru
ਜੀਵਨ ਬਾਬਾ ਨੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨਾਨਕਸਰ ਕਲੇਰਾਂ ਵਾਲੇ
ਬਾਬਾ ਨੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਨੇ 1870 ਈ. ਨੂੰ ਕੱਤਕ ਦੀ ਪੂਰਨਮਾਸ਼ੀ ਵਾਲੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਜਗਰਾਉਂ ਤੋਂ ਪੰਜ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਨਗਰ ਸ਼ੇਰਪੁਰ ਕਲਾਂ ਵਿਖੇ ਰਾਮਗੜ੍ਹੀਆ ਘਰਾਣੇ ਵਿਚ ਅਵਤਾਰ ਧਾਰਿਆ। ਆਪ ਜੀ ਦੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਦਾ ਨਾਮ ਜੈ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਜੀ ਦਾ ਨਾਮ ਸਦਾ ਕੌਰ ਸੀ। ਬਾਬਾ ਜੀ ਦੇ ਅਵਤਾਰ ਤੋਂ ਥੋੜ੍ਹੇ ਮਹੀਨੇ ਬਾਅਦ ਹੀ ਮਾਤਾ ਜੀ ਅਕਾਲ ਚਲਾਣਾ ਕਰ ਗਏ।ਆਪ ਜੀ ਦੇ ਵੱਡੇ ਭਾਈ ਸ. ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਜੋ ਕੁਝ ਪੜ੍ਹੇ ਹੋਏ ਸਨ ਆਪ ਜੀ ਨੂੰ ਸੂਰਜ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦੀ ਕਥਾ ਸੁਣਾਉਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਇਥੋਂ ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੂੰ ਆਤਮਿਕ ਲਗਨ ਲਗ ਗਈ।ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਬਿਰਤੀ ਛੋਟੇ ਹੁਦਿਆਂ ਹੀ ਇੰਨੀ ਸਾਧੂ ਸੁਭਾਅ ਵਾਲੀ ਸੀ ਕਿ ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਖੇਡਣ ਵਾਲੇ ਸਾਥੀ ਆਪ ਜੀ ਨੂੰ ਛੋਟੀ ਅਵਸਥਾ ਵਿਚ ਹੀ“ਬਾਬਾ” ਜੀ ਕਹਿਣ ਲੱਗ ਗਏ ਸੀ।।
14 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿਚ ਹੀ ਆਪਣੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਨਾਲ ਪਿਤਾ ਪੁਰਖੀ ਕਿਰਤ ਕਰਨ ਲੱਗ ਪਏ।ਕਿਰਤ ਪੂਰੀ ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਨਾਲ ਕਰਦੇ ਸਨ ਜਿੰਨੀ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਮਿਲਦੀ ਉਸ ਤੋਂ ਦੁਗਣਾ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਨ।ਜਿੰਨੀ ਰਕਮ ਮਿਲਦੀ ਉਹ ਸਾਧੂਆਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਵਿਚ ਖਰਚ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਸਨ।ਇਕ ਵਾਰ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਆਪ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਦੇ ਘਰ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ, ਕਿ ਇਕ ਫਕੀਰ ਆਇਆ ਜਿਸਦੇ ਚਿਹਰੇ ਤੇ ਕਾਫੀ ਜਲਾਲ ਸੀ।ਫਕੀਰ ਨੇ ਆ ਕੇ ਸਦ ਕੀਤੀ, ਘਰ ਵਾਲੇ ਘਰ ਨਹੀਂ ਸਨ। ਦੂਜੀ ਵਾਰ ਫਕੀਰ ਨੇ ਭਿਛਿਆ ਮੰਗੀ।ਇਸ ਅਵਾਜ ਨੂੰ ਸੁਣ ਕੇ ਬਾਬਾ ਜੀ ਦੇ ਮਨ ਵਿਚ ਰਹਿਮ ਆ ਗਿਆ।ਘਰ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਮੱਕੀ ਮੰਜੀ ਤੇ ਸੁੱਕਣ ਵਾਸਤੇ ਖਿਲਾਰੀ ਹੋਈ ਸੀ।ਹਜ਼ੂਰ ਨੇ ਮੱਕੀ ਦਾ ਚੰਗਾ ਬੁੱਕ ਭਰ ਕੇ ਫਕੀਰ ਦੇ ਕਾਸੇ ਵਿਚ ਪਾਇਆ। ਫਕੀਰ ਦਾ ਕਾਸਾ ਭਰ ਗਿਆ ਤੇ ਫਕੀਰ ਬੋਲਿਆ ਮਿਸਤਰੀ ਜੀ ਇਹ ਤੁਹਾਡੀ ਆਪਣੀ ਕਮਾਈ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਆਪਣੀ ਕਮਾਈ ਹੁੰਦੀ ਤਾ ਇੰਨੀ ਬੁੱਕ ਭਰ ਕੇ ਨਾ ਦਿੰਦੇ। ਇਹ ਕਹਿ ਕੇ ਫਕੀਰ ਤੁਰ ਗਿਆ ਅਤੇ ਬਾਬਾ ਜੀ ਦੇ ਅੰਦਰ ਇਤਨਾ ਅਸਰ ਹੋਇਆ ਤੇ ਰਹਿ ਨਾ ਸਕੇ, ਮਨ ਵਿਚ ਵਿਚਾਰ ਕੀਤੀ ਕਿ ਇਹ ਝੂਠੀ ਕਮਾਈ ਕੀ ਕਰਨੀ ਹੈ। ਕਮਾਈ ਉਹ ਕਰੀਏ ਜੋ ਸਾਰੇ ਸੰਸਾਰ ਵਿਚ ਵਰਤਾਈ ਜਾਵੇ।ਉਸੇ ਵੇਲੇ ਬਾਬਾ ਜੀ ਫਕੀਰ ਦੀ ਭਾਲ ਵਿਚ ਤੁਰ ਪਏ ਫਕੀਰ ਤਾਂ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿਥੇ ਅਲੋਪ ਹੋ ਗਿਆ ਪਰ ਬਾਬਾ ਜੀ ਫਿਰ ਵਾਪਿਸ ਪਿੰਡ ਨਹੀਂ ਵੜੇ। ਘਰ ਛੱਡ ਕੇ ਜੰਗਲ ਨੂੰ ਚਲੇ ਗਏ।ਹੁਣ ਸੋਚਿਆ ਬਈ ਨਾਮ ਜਪਨਾ ਹੈ ਤੇ ਰੋਟੀ ਕਿਥੋਂ ਖਾਈਏ।ਬਹੁਤ ਸੋਚ ਕੇ ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿਚ ਬਥੇਰੇ ਮੰਗ ਕੇ ਗੁਜ਼ਾਰਾ ਕਰ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਜੇ ਨਾਮ ਜਪਣ ਦੀ ਖਾਤਰ ਮੰਗ ਕੇ ਵੀ ਖਾ ਲਿਆ ਤਾਂ ਕੀ ਡਰ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਚਾਰ ਅਨੁਸਾਰ ਇਕ ਪਿੰਡ ਵਿਚ ਚਲੇ ਗਏ। ਅੱਗੇ ਜੱਟੀ ਰੋਟੀਆਂ ਪਕਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਅਵਾਜ਼ ਦੇਣ ਦੇ ਕਿਹਾ,ਮੈਂ ਰੋਟੀ ਖਾਣੀ ਹੈ।ਅੱਗੋਂ ਜੱਟੀ ਨੇ ਬੁਰਾ ਭਲਾ ਕਿਹਾ ਪਰ ਬਾਬਾ ਜੀ ਚੁਪ ਰਹੇ ਤਾਂ ਜੱਟ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੰਤਾਂ ਮਹਾਂਪੁਰਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਇੰਝ ਨਹੀ ਆਖੀਦਾ।ਜਿਹੜਾ ਮੰਗਣ ਹੀ ਆ ਗਿਆ:
“ਮੰਗਣ ਗਿਆ ਸੋ ਮਰ ਗਿਆ”
ਸੋ ਤੂੰ ਪਹਿਲੇ ਸਾਧੂ ਨੂੰ ਦੇ।ਪਰ ਬਾਬਾ ਜੀ ਤੁਰ ਪਏ। ਮਾਈ ਨੇ ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੂੰ ਪਿਛੋਂ ਅਵਾਜ਼ ਮਾਰੀ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦਾ ਲੈ ਜਾਉ ਹੁਣ। ਤਾਂ ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਆਖਿਆ ਮੈਂ ਅਜੇ ਮਰਿਆ ਨਹੀਂ ਜਦੋਂ ਮਰਿਆ ਉਦੋਂ ਮੰਗਣ ਆਵਾਂਗਾ।ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਵਿਚਾਰ ਬਣਾਇਆ ਕਿ ਹੁਣ ਮੰਗਣਾ ਨਹੀਂ ਕੰਮ ਕਰਕੇ ਭਾਵੇਂ ਖਾ ਲਈਏ।ਸੋ ਉਥੇ ਹੀ ਕਿਧਰੇ ਪਿੰਡ ਵਿਚ ਕੰਮ ਹੋ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ, ਕਿ ਕਿਤੇ ਕੰਮ ਤੇ ਲਾ ਲਉ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਆਖਿਆ ਹੁਣ ਤੇ ਦਿਨ ਚੋਖਾ ਚੜ੍ਹ ਆਇਆ ਹੈ। ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਆਖਿਆ ਭਾਈ ਅਸੀਂ ਤੇ ਰੋਟੀ ਹੀ ਖਾਣੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਰੋਟੀ ਦੇ ਪੈਸੇ ਪੂਰੇ ਹੋ ਗਏ ਉਦੋਂ ਬਸ ਕਰ ਜਾਵਾਂਗੇ। ਬਾਬਾ ਜੀ ਉਥੇ ਕੰਮ ਤੇ ਲਗ ਗਏ। ਸਮਾਂ ਬੀਤ ਗਿਆਂ, ਤਾਂ ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦਾ ਛਕਿਆ ਅਤੇ ਕਹਿਣ ਲਗੇ ਇਹ ਵੀ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਗਲ ਕੁਝ ਬਣੀ ਨਹੀਂ।ਇਤਨਾ ਸਮਾਂ ਰੋਟੀ ਵਾਸਤੇ ਖਰਾਬ ਕੀਤਾ ਤੇ ਨਾਮ ਕਿਸ ਵੇਲੇ ਜਪਣਾ ਹੈ।ਸੋਚ ਵਿਚਾਰ ਕੇ ਸਮਾਧੀ ਲਾ ਕੇ ਬੈਠ ਗਏ।ਮਨ ਵਿਚ ਧਾਰ ਲਈ ਬਈ ਜੇ ਰੋਟੀ ਆ ਜਾਵੇਗੀ ਤਾਂ ਛਕਣੀ ਹੈ, ਜੇ ਨਾ ਆਵੇ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਛਕਣੀ। ਜੇ ਤੂੰ ਏਵੈਂ ਰਖਸੀ ਜੀਉ ਸਰੀਰਹੁ ਲੇਹਿ॥
ਨਾ ਮਜੂਰੀ ਕਰਨੀ ਹੈ ਨਾ ਮੰਗਣਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਸਿਖ ਤਾਂ ਦਾਤਾ ਹੈ। ਮੰਗਤਾ ਤਾਂ ਨਹੀਂ। ਉਸ ਦਿਨ ਤੋਂ ਮੰਗਣਾ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਸਮਾਧੀ ਲਾ ਕੇ ਬੈਠ ਗਏ।ਰੋਟੀ ਆਵੇਗੀ ਤਾਂ ਖਾ ਲਵਾਂਗੇ। ਪਰਸ਼ਾਦੇ ਦਾ ਟਾਈਮ ਹੋਇਆ ਪਰ ਰੋਟੀ ਕਿਤੋਂ ਭੀ ਨਹੀਂ ਆਈ।ਫਿਰ ਅਕਾਸ਼ਬਾਣੀ ਹੋਈ ਤੇ ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਜੇ ਤੁਸੀ ਮੇਰੇ ਤੇ ਭਰੋਸਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਤਾਂ ਤੁਸੀ ਬੰਦਗੀ ਕਰੋ ਤੁਹਾਡੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦੇ ਦਾ ਖਿਆਲ ਮੈ ਰੱਖਾਗਾਂ।ਸੋ ਉਸ ਦਿਨ ਤੋਂ ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਪ੍ਰਣ ਕਰ ਲਿਆ ਕਿ ਅੱਜ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨਾ ਪਲੇ ਕੋਈ ਪੈਸਾ ਰੱਖਣਾ ਹੈ ਨਾ ਕਿਤੇ ਕੱਲ੍ਹੀ ਜ਼ਨਾਨੀ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਨੀ ਹੈ,ਨਾ ਕਿਤੇ ਦਸਤ਼ਖਤ ਕਰਨੇ ਹਨ।ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ 75 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਗੁਜਾਰੀ ਤੇ ਆਪਣੇ ਕਹੇ ਬਚਨਾਂ ਤੇ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਕਾਇਮ ਰਹੇ।
ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਬੜੀ ਕਠਿਨ ਤੱਪਸਿਆ ਕੀਤੀ ਤਾ ਕਲਯੁਗ ਨੇ ਆ ਕੇ ਪੁੱਛਿਆਂ ਤੁਸੀ ਇਤਨੀ ਘਾਲਣਾ ਕਿਉਂ ਘਾਲ ਰਹੇ ਹੋ, ਇਤਨੀ ਕਠਿਨ ਤੱਪਸਿਆ ਮੇਰੇ ਰਾਜ ਵਿਚ ਕਿਸੇ ਨੇ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ। ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੂੰ ਕਈ ਤਰਾਂ ਦੇ ਲਾਲਚ ਦਿੱਤੇ ਪਰ ਬਾਬਾ ਜੀ ਕਿਸੇ ਲਾਲਚ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਆਏ।ਬਾਬਾ ਜੀ ਸਾਰੀ ਸਾਰੀ ਰਾਤ ਕੇਸ ਬੰਨ ਕੇ ਤੱਪਸਿਆ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਕਦੇ ਸਰਦੀਆਂ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿਚ ਆਪ ਨੇ ਛੱਪੜ ਵਿਚ ਖੜੋ ਕੇ ਸਾਰੀ ਰਾਤ ਤੱਪਸਿਆ ਕੀਤੀ।ਕਈ ਸਾਲ ਘੋਰ ਤੱਪਸਿਆ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਾਬਾ ਜੀ ਨਿਰੰਕਾਰ ਦੇ ਹੁਕਮ ਅਨੁਸਾਰ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਸ਼ੇਰ ਪੁਰੇ ਪਹੁੰਚੇ।ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੌਂ ਗਜੇ ਪੀਰ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਤੇ ਠਾਹਰ ਕੀਤੀ,ਜੋ ਕਿ ਪਿੰਡ ਦੇ ਪਾਸ ਹੀ ਸੀ।ਪਿੰਡ ਦੇ ਲੋਕ ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਕੇ ਬਾਬਾ ਜੀਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਗਏ ਪਰ ਕਿਸੇ ਨੇ ਵੀ ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੂੰ ਨਾ ਪਹਿਚਾਣਿਆ ਉਥੇ ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਨੌਂ ਗਜੇ ਪੀਰ ਦਾ ਉਧਾਰ ਕੀਤਾ ਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਮੁਕਤ ਕੀਤਾ।ਆਪ ਜੀ ਦੀ ਸਵੇਰ ਸਾਰ ਜੈ ਜੈ ਕਾਰ ਸਾਰੇ ਪਿੰਡ ਵਿਚ ਹੋਣ ਲੱਗ ਪਈ।ਸ਼ੇਰ ਪੁਰੇ ਰਹਿੰਦੇ ਬਾਬਾ ਜੀ ਦੀ ਹਾਜ਼ਰੀ ਵਿਚ ਕਲੇਰਾਂ ਦੀ ਸੰਗਤ ਵੀ ਆਉਂਦੀ ਰਹੀ। ਇਕ ਦਿਨ ਕਲੇਰਾਂ ਦੀ ਸੰਗਤ ਨੇ ਸ: ਰਤਨ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠਾਂ ਬਾਬਾ ਜੀ ਪਾਸ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਕਿ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਇਹ ਅਸਥਾਨ ਆਪ ਜੀ ਦੇ ਲਾਇਕ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਨਾਲ ਸੰਗਤ ਵੀ ਡਰਦੀ ਹੈ।ਸਾਡੇ ਪਿੰਡ ਕਲੇਰਾਂ ਉੱਤੇ ਮੇਹਰ ਕਰੋ। ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਬੇਨਤੀ ਮੰਨ ਕੇ ਤਿਆਰੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ।ਉਥੇ ਪੁੱਜਣ ਤੇ ਹਜ਼ੂਰ ਦੀ ਸੇਵਾ ਵਿਚ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ! ਹੁਕਮ ਕਰੋ,ਕਿਹੜੀ ਜਗ੍ਹਾ ਪਸੰਦ ਹੈ। ਬਾਬਾ ਜੀ ਉਥੇ ਚਲਦੇ ਚਲਦੇ ਕਉਕਿਆਂ ਤੇ ਕਲੇਰਾਂ ਦੇ ਵਿਚਾਲੇ ਇਕ ਖੂਹੀ ਕੋਲ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋਏ ਤੇ ਰਤਨ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਹੁਕਮ ਕੀਤਾ ਦੇਖੋ ਪਾਣੀ ਕੈਸਾ ਹੈ? ਰਤਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਖੂਹ ਦਾ ਪਾਣੀ ਚਖਿਆ ਤੇ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਹਜ਼ੂਰ ਕੌੜਾ ਹੈ।
ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਫੁਰਮਾਇਆ, ਲਿਆੳ ਸਾਨੂੰ ਦਿਖਾਉ। ਹਜ਼ੂਰ ਦੇ ਪਵਿੱਤਰ ਹੱਥਾਂ ਤੇ ਜਲ ਪਾਇਆ। ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਚੱਖ ਕੇ ਫੁਰਮਾਇਆ ਇਹ ਤਾਂ ਸੁਆਦ ਹੈ।ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਫੁਰਮਾਇਆ, ਜਦੋਂ ਛੇਵੇਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਗੁਰੂ ਸਰ ਠਹਿਰੇ ਸਨ ਤਾਂ ਇਸ ਜੰਗਲ ਵਿਚ ਸ਼ਿਕਾਰ ਖੇਡਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਇਸੀ ਖੂਹੀ ਦਾ ਜਲ ਵਰਤਦੇ ਸਨ, ਇਸ ਲਈ ਰਹਿਣ ਵਾਸਤੇ ਇਹ ਜਗ੍ਹਾ ਠੀਕ ਹੈ। ਰਤਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਸਤਿ ਬਚਨ ਤਾਂ ਕਹਿ ਦਿੱਤਾ ਪਰ ਮਨ ਵਿਚ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਨੋਂ ਗਜੇ ਦੀ ਭਿਆਨਕ ਜਗ੍ਹਾ ਤਾਂ ਛੱਡੀ ਪਰ ਇਹ ਕਿਹੜੀ ਘਟ ਭਿਆਨਕ ਹੈ। ਪਰ ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੂੰ ਕੌਣ ਆਖੇ ਕਿ ਇਹ ਜਗ੍ਹਾ ਠੀਕ ਨਹੀਂ। ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਇਥੇ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਭੋਰਾ ਬਣਾਉ।ਸਾਰੀ ਸੰਗਤ ਨੇ ਮਿਲਕੇ ਬਾਬਾ ਜੀ ਲਈ ਭੋਰਾ ਤਿਆਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਇਥੇ ਰਹਿ ਕੇ ਕਈ ਤਰਾਂ ਦੇ ਕੌਤਕ ਕੀਤੇ।ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਕਈ ਅਵਗਤ ਰੂਹਾਂ ਨੂੰ ਮੁਕਤੀ ਦਿੱਤੀ ਤੇ ਕਈਆਂ ਨੂੰ ਪਹਿਰਾ ਦੇਣ ਤੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ।ਫਿਰ ਨਿਰੰਕਾਰ ਦੇ ਹੁਕਮ ਅਨੁਸਾਰ ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਨਿਤਨੇਮ ਅਤੇ ਕਥਾ ਕੀਰਤਨ ਅਤੇ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੁ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਸੇਵਾ ਦੀ ਸਿਖਲਾਈ ਦੇਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ।ਫਿਰ ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਨਾਨਕਸਰ ਠਾਠ ਦਾ ਨਕਸ਼ਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਹੁਕਮ ਕੀਤਾ ਕਿ ਇਕ ਐਸਾ ਸੇਵਾਦਾਰ ਪੈਦਾ ਕਰਾਂਗੇ ਜੋ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸੋਹਣੇ ਠਾਠ ਬਣਾਏਗਾ।
ਬਾਬਾ ਜੀ ਨਾਨਕਸਰ ਬਿਰਾਜਮਾਨ ਹਨ। ਸੰਗਤਾਂ ਦੂਰੋਂ ਨੇੜਿਉ ਆ ਕੇ ਮਨ ਬਾਂਛਤ ਫਲ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਅੱਜ ਪੁੰਨਿਆ ਤੋਂ ਇਕ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਸਵੇਰੇ ਦਸ ਵਜੇ ਦਾ ਟਾਈਮ ਹੈ। ਬੱਦਲ ਛਾਏ ਹੋਏ ਹਨ। ਥੋੜ੍ਹੀ ਥੋੜ੍ਹੀ ਠੰਡੀ ਹਵਾ ਚਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਚੇਤਰ ਦਾ ਮਹੀਨਾ ਹੈ। ਬਾਬਾ ਜੀ ਬਾਹਰ ਬਉਲੀ ਸਾਹਿਬ ਵਲ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਰਸਤੇ ਵਿਚ ਤਿੰਨ ਦੇਵਤੇ ਉਤਰੇ ਅਤੇ ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੂੰ ਮੱਥਾ ਟੇਕਿਆ ਅਤੇ ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੂੰ ਨਿਰੰਕਾਰ ਦਾ ਸੁਨੇਹਾ ਦਿੱਤਾ। ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਚਿੱਠੀ ਖੋਲ੍ਹੀ ਅਤੇ ਪੜ੍ਹੀ ਉਤੇ ਲਿਖਿਆ ਸੀ ‘ਹੇ ਮਹਾਂਪੁਰਖੋ! ਅੱਗੇ ਰੋਜ਼ ਸਾਨੂੰ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਬੁਲਾਉਂਦੇ ਹੋ, ਅੱਜ ਮੇਰਾ ਭੀ ਜੀਅ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਸੱਦ ਲਵਾ।’ ਇਹ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਉਤਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਕੱਲ ਪੂਰਨਮਾਸ਼ੀ ਹੈ ਪੂਰਨਮਾਸ਼ੀ ਕਰ ਕੇ ਪਰਸੋਂ ਚੱਲਾਂਗੇ। ਸਤਿ ਬਚਨ ਕਹਿ ਕੇ ਦੇਵਤੇ ਚਲੇ ਗਏ।
ਦੂਸਰੇ ਦਿਨ ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਕੁਝ ਸਿੰਘਾਂ ਨੂੰ ਕੋਲ ਬੁਲਾ ਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਨਿਰੰਕਾਰ ਦਾ ਸੱਦਾ ਆ ਗਿਆ ਹੈ ਤੇ ਅਸੀਂ ਜਾਣ ਦੇ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹਾਂ। ਸਾਰੇ ਜਾਣੇ ਇਹ ਸੁਣਕੇ ਰੋਣ ਲੱਗ ਪਏ। ਜਦੋਂ ਕਿਹ ਖਬਰ ਸੰਗਤ ਨੇ ਸੁਣੀ ਤਾਂ ਸਭ ਪਾਸੇ ਸਂਨ੍ਹਾਟਾ ਛਾ ਗਿਆ। ਕੀਰਤਨ ਹੋਣਾ ਬੰਦ ਹੋ ਗਿਆ। ਫਿਰ ਕਿਸੇ ਨੇ ਇਕਵਿੰਜਾ ਪਾਠ ਕਰਣ ਦਾ ਕਿਹਾ, ਕਿਸੇ ਨੇ ਕੁਝ ਕਿਸੇ ਨੇ ਕੁਝ ਪਾਠ ਕਰਨ ਦਾ ਆਖਿਆ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬਾਬਾ ਜੀ ਤੁਸੀਂ ਅਜੇ ਨਾ ਜਾਉ ਤਾਂ ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਤਾਂ ਤਿਆਰ ਬੈਠੇ ਹਾਂ ਤੁਸੀ ਜੇ ਅਰਦਾਸ ਕਰਨੀ ਹੈ ਤਾਂ ਨਿੰਰਕਾਰ ਨੂੰ ਆਪ ਸੰਗਤ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ।ਫਿਰ ਸੰਗਤ ਨੇ ਅਰਦਾਸ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਹੁਕਮਨਾਮਾ ਲਿਆ ਗਿਆ।
ਬਿਲਾਵਲੁ ਮਹਲਾ 5 ॥
ਪਿੰਗੁਲ ਪਰਬਤ ਪਾਰਿ ਪਰੇ ਖਲ ਚਤੁਰ ਬਕੀਤਾ ॥
ਅੰਧੁਲੇ ਤ੍ਰਿਭਵਣ ਸੂਝਿਆ ਗੁਰ ਭੇਟਿ ਪੁਨੀਤਾ ॥1॥
ਮਹਿਮਾ ਸਾਧੂ ਸੰਗ ਕੀ ਸੁਨਹੁ ਮੇਰੇ ਮੀਤਾ ॥
ਮੈਲੁ ਖੋਈ ਕੋਟਿ ਅਘ ਹਰੇ ਨਿਰਮਲ ਭਏ ਚੀਤਾ ॥1॥ ਰਹਾਉ ॥
ਐਸੀ ਭਗਤਿ ਗੋਵਿੰਦ ਕੀ ਕੀਟਿ ਹਸਤੀ ਜੀਤਾ ॥
ਜੋ ਜੋ ਕੀਨੋ ਆਪਨੋ ਤਿਸੁ ਅਭੈ ਦਾਨੁ ਦੀਤਾ ॥2॥
ਸਿੰਘੁ ਬਿਲਾਈ ਹੋਇ ਗਇਓ ਤ੍ਰਿਣੁ ਮੇਰੁ ਦਿਖੀਤਾ ॥
ਸ੍ਰਮੁ ਕਰਤੇ ਦਮ ਆਢ ਕਉ ਤੇ ਗਨੀ ਧਨੀਤਾ ॥3॥
ਕਵਨ ਵਡਾਈ ਕਹਿ ਸਕਉ ਬੇਅੰਤ ਗੁਨੀਤਾ ॥
ਕਰਿ ਕਿਰਪਾ ਮੁਹਿ ਨਾਮੁ ਦੇਹੁ ਨਾਨਕ ਦਰ ਸਰੀਤਾ ॥4॥7॥37॥
ਇਹ ਹੁਕਮਨਾਮਾ ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ। ਬਾਬਾ ਜੀ ਹੁਕਮਨਾਮਾ ਸੁਣ ਕੇ ਮੁਸਕਰਾ ਪਏ ਤੇ ਕਹਿਣ ਲੱਗੇ, ਨਿਰੰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਸਮਾਂ ਹੋਰ ਮਿਲ ਗਿਆ ਹੈ ਪਰ ਇਹ ਨਹੀਂ ਦੱਸਣਾ ਕਿ ਕਿਤਨਾ ਸਮਾਂ ਮਿਲਿਆ ਹੈ। ਫਿਰ ਬਾਬਾ ਜੀ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਹੋਰ ਠਹਿਰੇ ਕਈ ਕੌਤਕ ਵਰਤਾਏ। ਫਿਰ ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਦੇਹਰਾਦੂਨ ਜਾਣ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਉਥੇ ਸਿੰਘਾਂ ਦੀ ਪਰਖ ਕੀਤੀ। ਜਿਸ ਦੇ ਵਿਚ ਬਾਬਾ ਈਸ਼ਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਪਾਸ ਹੋਏ ਅਤੇ ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਮੁੰਡਾ ਸਾਰੀ ਸੇਵਾ ਸੰਭਾਲੇਗਾ ਪਰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਸਮਝ ਆਈ ਤੇ ਕਿਸੇ ਨੇ ਸੁਣੀ ਅਣਸੁਣੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ।
ਹੁਣ ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਨਾਨਕਸਰ ਵਾਪਿਸ ਆਉਣ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕੀਤੀ ਰਸਤੇ ਵਿਚ ਬਾਬਾ ਜੀ ਦੀ ਸਿਹਤ ਢਿੱਲੀ ਹੋ ਗਈ। ਭਾਦਰੋਂ ਦੇ ਦਿਨ ਸਨ ਵਟ ਬਹੁਤ ਸੀ। ਨਾਨਕਸਰ ਪਹੁੰਚੇ। ਸ਼ੀਸ਼ ਮਹਿਲ ਵਿਚ ਆਸਣ ਸੀ। ਡਾਕਟਰ ਬੁਲਾਇਆ। ਉਸ ਦੀ ਕੁਝ ਸਮਝ ਵਿਚ ਨਾ ਆਵੇ ਕਿ ਕੀ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ। 13 ਭਾਦਰੋਂ ਦੋ ਹਜ਼ਾਰ ਪੂਰੇ ਵਿਚ ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਸਵੇਰੇ ਤਿੰਨ ਵਜੇ ਸਰੀਰ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਨਿਰੰਕਾਰ ਦੀ ਗੋਦ ਵਿਚ ਜਾ ਬਿਰਾਜੇ। ਚੇਤਰ ਤੋਂ ਭਾਦਰੋਂ ਤੱਕ ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਸੰਗਤ ਨੂੰ ਸਮਾਂ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ 13 ਭਾਦਰੋਂ ਨੂੰ ਨਿਰੰਕਾਰ ਦੇ ਹੁਕਮ ਅਨੁਸਾਰ ਨਿਰੰਕਾਰ ਦੀ ਗੋਦ ਵਿਚ ਜਾ ਬਿਰਾਜੇ॥
Baba Nand Singh Ji Nanaksar Kaleran
Baba Nand Singh Jee was born in the early morning hours (around 3 am) of 13th Katak in Summat 1927 or in the month of November 1870 in village Sherpura near Jagraon in Punjab. The female attendants (Dais) saw an unusual glow in the dark room and came out to congratulate the blessed father S. Jai Singh Jee. Mata Sada Kaur Jee was the proud mother of Baba Nand Singh Jee.
No one knew at that time this glow is for the birth of the holy child who was going to transform the lives of thousands groping in dark by spreading amongst them the message of Sri Guru Nanak Dev Jee through the living Divinity, Sri Guru Granth Sahib Jee. This holy child in the form of Sant Baba Nand Singh Jee has become the beacon light and is being worshipped by a hundreds of thousands of people in different parts of the world.
At the age of just five, Baba Jee used to take bath at midnight at a well outside the village and then go into the meditation by sitting on the edge of the well in order to control the sleep. At his earlier age, Baba Jee used to work as a carpenter and told the person at whose house he was working that I will come a few hours late and that no one should disturb him at work. However, Baba Jee always used to work more than consideration and always gave extra output. He was always in meditation even at work.
Baba Nand Singh Jee left his village at the age of 20 and went to Amritsar and Roorki before proceeding to Hazur Sahib. Baba Jee undertook the selfless sewa (service without consideration) of bringing water, at Hazur Sahib, from the sacred river Godavari in the early hours of the morning for the purpose of bath of the place used for Angeetha (place to burn remains) Sahib of Sri Guru Gobind Singh Jee, for a number of years. He heard the divine instructions of Gurus to get full knowledge and understanding of the Sewa and Gurbani of Sri Guru Granth Sahib Jee.
Baba Nand Singh Jee left Hazur Sahib in about 1904 A.D. and went to Sant Wadhawa Singh Jee of village Lehra Gaga, who was the profound teacher of Gurbani at that time. Sant Wadhawa Singh was wonder stuck to observe the supernatural powers of Baba Jee. Baba Jee learnt every thing what Sant Jee had to teach him. Sant Wadhawa Singh Jee got the intuition to take Baba Nand singh Jee to Sant Baba Harnam Singh Jee of Bhucho, who himself was a gifted soul and the famous Sant of Punjab, for further teachings. When Baba Jee reached the Dera (secluded living abode), Sant Baba Harnam Singh Jee immediately called Baba Jee in his room as he was waiting for him by addressing Baba Nand Singh Jee as 'Rikhi Jee'.
Baba Harnam Singh Jee directed Baba Nand Singh Jee to meditate on Mool Mantar for one hundred and fifty thousand times. Baba Jee bowed his head and visited different places in West Punjab and remain absorbed in meditation for a long time. Baba Jee used to reside in secluded places during this period.
After few years, Baba Jee visited Bhucho again and this time Baba Harnam Singh Jee showered his grace and spiritual powers on him. Sant Baba Harnam Singh Jee directed Baba Jee to begin the mission of preaching Sri Guru Granth Sahib Jee as Living Divinity and spread the message of Sri Guru Nanak Dev Jee of Universal Brotherhood. Thus Baba Jee started the institution of Nanaksar and lived all his life in complete attainment. Baba Jee used to do the Parkash (opening ceremony) of Sri Guru Granth Sahib Jee at 2 am. Baba Nand Singh Jee used to sit not only below the level of Sri Guru Granth Sahib Jee but also of Ragiis (Monks) and Sangat by digging a hole in land as Baba Jee always treated himself as mere low humble Sewadar.
Baba Jee had so much contentment and belief in Sri Guru Granth Sahib Jee that he never asked for even a glass of water from anyone. Baba Jee has always worshipped and asked others to worship Sri Guru Granth Sahib Jee as Living Divinity. He has set an example for others in doing so. It is because of his blessings that many other institutions started doing the Parkash and Sukh Aasan (closing ceremony) of Sri Guru Granth Sahib Jee on the special beds. Baba Jee always offered the food brought by Sangat first to Sri Guru Granth Sahib Jee before partaking himself as Baba Jee treated Sri Guru Sahib as Living Divinity.
While at Gurdwara 'Saragarhi' located at Ferozepur Cantt, Sikh Sangat started spreading fame and name of Sant Baba Nand Singh Jee. Seeing all this, he quietly left the place one day and came to his village Sherpura in Jagraon sub division. He started residing near a tomb known by the name of 'Nau Gajia' (nine yards). Not only the people of the village but others from places far and wide started Kaleran where Gurdwara Nanaksar is located now. This was around 1918 to 1921 AD. This place was a dense jungle infested with wild animals. What to speak of the night, no body ever passed by that place. Baba Jee started living there and very soon the jungle was thronged by the 'Sangat'. The place became lively and attractive. Baba Jee initiated the continous recital of Sri Sukhmani Sahib at Nanaksar Kalrean as recitation of Sri Sukhmani Sahib has immense power to burn all sins of any human being and showers any one with lot of blessings to live a merry and content life. He has also initiated the Kirtan (recitation of holy hymns the Supreme Being with the playing of musical instruments) at Nanaksar Kaleran. Kirtan is performed in the early hours of the morning and also in the evening. He was always directing people to worship Sri Guru Granth Sahib Jee as Living Divinity to relieve themselves of miserable diseases, poverty and distress. Nanaksar was turned into Bhagati Da Ghar (abode of meditation of Supreme Being) away from all worldly desires. Baba Jee did not permit to convert Nanaksar near Kaleran into cemented Gurdwara during his lifetime. Baba Jee owned nothing and depended on nothing in this world. He has devoted all his life in full contentment and in physical realization of Satguru, Sri Guru Nanak Dev Jee.
Every one who make a religious visit to Nanaksar is asked to partake Amrit (get baptized as per the orders of 10th Guru, Sri Guru Gobind Singh Jee), read and employ Gurbani in his life by living happily in the Guru's desires and to worship Sri Guru Granth Sahib Jee as Living Guru Nanak as per the instructions of Sant Baba Nand Singh Jee.
No one knew at that time this glow is for the birth of the holy child who was going to transform the lives of thousands groping in dark by spreading amongst them the message of Sri Guru Nanak Dev Jee through the living Divinity, Sri Guru Granth Sahib Jee. This holy child in the form of Sant Baba Nand Singh Jee has become the beacon light and is being worshipped by a hundreds of thousands of people in different parts of the world.
At the age of just five, Baba Jee used to take bath at midnight at a well outside the village and then go into the meditation by sitting on the edge of the well in order to control the sleep. At his earlier age, Baba Jee used to work as a carpenter and told the person at whose house he was working that I will come a few hours late and that no one should disturb him at work. However, Baba Jee always used to work more than consideration and always gave extra output. He was always in meditation even at work.
Baba Nand Singh Jee left his village at the age of 20 and went to Amritsar and Roorki before proceeding to Hazur Sahib. Baba Jee undertook the selfless sewa (service without consideration) of bringing water, at Hazur Sahib, from the sacred river Godavari in the early hours of the morning for the purpose of bath of the place used for Angeetha (place to burn remains) Sahib of Sri Guru Gobind Singh Jee, for a number of years. He heard the divine instructions of Gurus to get full knowledge and understanding of the Sewa and Gurbani of Sri Guru Granth Sahib Jee.
Baba Nand Singh Jee left Hazur Sahib in about 1904 A.D. and went to Sant Wadhawa Singh Jee of village Lehra Gaga, who was the profound teacher of Gurbani at that time. Sant Wadhawa Singh was wonder stuck to observe the supernatural powers of Baba Jee. Baba Jee learnt every thing what Sant Jee had to teach him. Sant Wadhawa Singh Jee got the intuition to take Baba Nand singh Jee to Sant Baba Harnam Singh Jee of Bhucho, who himself was a gifted soul and the famous Sant of Punjab, for further teachings. When Baba Jee reached the Dera (secluded living abode), Sant Baba Harnam Singh Jee immediately called Baba Jee in his room as he was waiting for him by addressing Baba Nand Singh Jee as 'Rikhi Jee'.
Baba Harnam Singh Jee directed Baba Nand Singh Jee to meditate on Mool Mantar for one hundred and fifty thousand times. Baba Jee bowed his head and visited different places in West Punjab and remain absorbed in meditation for a long time. Baba Jee used to reside in secluded places during this period.
After few years, Baba Jee visited Bhucho again and this time Baba Harnam Singh Jee showered his grace and spiritual powers on him. Sant Baba Harnam Singh Jee directed Baba Jee to begin the mission of preaching Sri Guru Granth Sahib Jee as Living Divinity and spread the message of Sri Guru Nanak Dev Jee of Universal Brotherhood. Thus Baba Jee started the institution of Nanaksar and lived all his life in complete attainment. Baba Jee used to do the Parkash (opening ceremony) of Sri Guru Granth Sahib Jee at 2 am. Baba Nand Singh Jee used to sit not only below the level of Sri Guru Granth Sahib Jee but also of Ragiis (Monks) and Sangat by digging a hole in land as Baba Jee always treated himself as mere low humble Sewadar.
Baba Jee had so much contentment and belief in Sri Guru Granth Sahib Jee that he never asked for even a glass of water from anyone. Baba Jee has always worshipped and asked others to worship Sri Guru Granth Sahib Jee as Living Divinity. He has set an example for others in doing so. It is because of his blessings that many other institutions started doing the Parkash and Sukh Aasan (closing ceremony) of Sri Guru Granth Sahib Jee on the special beds. Baba Jee always offered the food brought by Sangat first to Sri Guru Granth Sahib Jee before partaking himself as Baba Jee treated Sri Guru Sahib as Living Divinity.
While at Gurdwara 'Saragarhi' located at Ferozepur Cantt, Sikh Sangat started spreading fame and name of Sant Baba Nand Singh Jee. Seeing all this, he quietly left the place one day and came to his village Sherpura in Jagraon sub division. He started residing near a tomb known by the name of 'Nau Gajia' (nine yards). Not only the people of the village but others from places far and wide started Kaleran where Gurdwara Nanaksar is located now. This was around 1918 to 1921 AD. This place was a dense jungle infested with wild animals. What to speak of the night, no body ever passed by that place. Baba Jee started living there and very soon the jungle was thronged by the 'Sangat'. The place became lively and attractive. Baba Jee initiated the continous recital of Sri Sukhmani Sahib at Nanaksar Kalrean as recitation of Sri Sukhmani Sahib has immense power to burn all sins of any human being and showers any one with lot of blessings to live a merry and content life. He has also initiated the Kirtan (recitation of holy hymns the Supreme Being with the playing of musical instruments) at Nanaksar Kaleran. Kirtan is performed in the early hours of the morning and also in the evening. He was always directing people to worship Sri Guru Granth Sahib Jee as Living Divinity to relieve themselves of miserable diseases, poverty and distress. Nanaksar was turned into Bhagati Da Ghar (abode of meditation of Supreme Being) away from all worldly desires. Baba Jee did not permit to convert Nanaksar near Kaleran into cemented Gurdwara during his lifetime. Baba Jee owned nothing and depended on nothing in this world. He has devoted all his life in full contentment and in physical realization of Satguru, Sri Guru Nanak Dev Jee.
Every one who make a religious visit to Nanaksar is asked to partake Amrit (get baptized as per the orders of 10th Guru, Sri Guru Gobind Singh Jee), read and employ Gurbani in his life by living happily in the Guru's desires and to worship Sri Guru Granth Sahib Jee as Living Guru Nanak as per the instructions of Sant Baba Nand Singh Jee.
ਜੀਵਨ ਬਾਬਾ ਈਸ਼ਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ
ਬਾਬਾ ਈਸ਼ਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮ 13 ਚੇਤ ਸੰਨ 1916 ਨੂੰ ਪਿੰਡ ਝੋਰੜਾਂ, ਜਿਲ੍ਹਾ ਲੁਧਿਆਣਾ ਵਿਖੇ ਪਿਤਾ ਸ੍ਰ: ਬੱਗਾ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਗ੍ਰਹਿ ਵਿਖੇ ਮਾਤਾ ਪ੍ਰਤਾਪ ਕੌਰ ਜੀ ਦੀ ਸੁਭਾਗੀ ਕੁੱਖੋਂ ਹੋਇਆ।
“ਕਬੀਰ ਸੋਈ ਕੁਲ ਭਲੀ ਜਾ ਕੁਲ ਹਰਿ ਕੋ ਦਾਸੁ ॥”
ਆਪ ਜੀ ਦੇ ਚਾਰ ਭਰਾ ਅਤੇ ਦੋ ਭੈਣਾਂ ਸਨ। ਬਾਬਾ ਜੀ ਦੇ ਬਚਪਨ ਦਾ ਨਾਮ ਇੰਦਰ ਸਿੰਘ ਸੀ। ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਲਗਨ ਸੰਤ ਸੁਭਾਐ ਵਾਲੀ, ਮਿੱਠ ਬੋਲਣੀ ਸੇਵਾ ਭਾਵ ਤੇ ਪਰੁਉਪਕਾਰਤਾ ਵਾਲੀ ਸੀ। ਆਪ ਜੀ ਦਾ ਰੁਝਾਨ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਗੁਰੂ ਇਤਿਹਾਸ ਤੇ ਸੰਤਾਂ ਮਹਾਪੁਰਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਕਥਾ ਕਹਾਣੀਆਂ ਸੁਣਨ ਵਿਚ ਸੀ। ਆਪ ਜੀ ਦੀ ਰੁਚੀ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀਆਂ ਖੇਡਾਂ ਵਿਚ ਬਿਲਕੁਲ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਆਪ ਜੀ ਇਕਾਂਤ ਵਿਚ ਨਿਰੰਕਾਰ ਦਾ ਸਿਮਰਨ ਕਰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ।
ਜਦੋਂ ਆਪ ਪੰਜ ਸਾਲ ਦੇ ਹੋਏ ਤਾਂ ਨੇੜਲੇ ਪਿੰਡ ਨੱਥੋਵਾਲ ਵਿਖੇ ਆਪ ਜੀ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਣ ਲਈ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ। ਪਰ ਆਪ ਜੀ ਦਾ ਮਨ ਪੜ੍ਹਾਈ ਵੱਲ ਉੱਕਾ ਹੀ ਨਾ ਲੱਗਾ। ਵੱਡੇ ਭਰਾ ਸ: ਫੱਗਣ ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਪ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾੳੇਣ ਦਾ ਬਹੁਤ ਯਤਨ ਕੀਤਾ,ਪਰ ਆਪ ਜੀ ਦੇ ਬਿਰੱਕਤ ਤੇ ਵੈਰਾਗੀ ਸੁਭਾਅ ਅੱਗੇ ਕਿਸੇ ਦੀ ਕੋਈ ਪੇਸ਼ ਨਾ ਗਈ। ਸਗੋਂ ਆਪ ਜੀ ਦਾ ਪ੍ਰੇਮ ਨਿਰੰਕਾਰ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਵਿਚ ਹੋਰ ਵੱਧ ਗਿਆ। ਆਪ ਜੀ ਦਾ ਸੁਭਾਅ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਸਾਧੂਆਂ ਵਰਗਾ ਸੀ। ਆਪ ਜੀ ਦਾ ਧਿਆਨ ਬਚਪਨ ਵਿਚ ਹੀ ਗੁਰੂ ਘਰ ਨਾਲ ਜੁੜ ਗਿਆ। ਦੱਸ ਬਾਰਾਂ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿਚ ਆਪ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਦੇ ਕੰਮਕਾਰ ਵਿੱਚ ਹੱਥ ਵਟਾਉਣ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਵੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਆਪ ਕਦੇ ਕਦੇ ਪਿੰਡ ਦੀ ਸੰਗਤ ਨਾਲ ਬ੍ਰਹਮ ਗਿਆਨੀ ਬਾਬਾ ਨੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਨੂੰ ਜਾਣ ਲੱਗ ਪਏ। ਬਾਬਾ ਜੀ ਦੀ ਰੂਹਾਨੀ ਤੇ ਵਿਸਮਾਈ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਦਾ ਆਪ ਜੀ ਦੇ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਿਆ।
ਦਸੰਬਰ 1927 ਵਿੱਚ ਮਹਾਂਪੁਰਸ਼ ਬਾਬਾ ਨੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਝੋਰੜਾਂ ਨੇੜੇ ਡੇਰੇ ਲਾਏ। ਪਿੰਡ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹੀ ਆਪ ਜੀ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ਸੀ। ਖੇਤਾਂ ਵਿਚ ਖਰਬੂਜੇ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾ ਦੀ ਰਾਖੀ ਦੀ ਡਿਊਟੀ ਬਾਬਾ ਈਸ਼ਰ ਸਿੰਘ ਦੇ ਜ਼ਿੰਮੇ ਸੀ। ਰਾਖੀ ਲਈ ਬੈਠਿਆਂ ਆਪ ਜੀ ਹਮੇਸ਼ਾ ਬਾਬਾ ਜੀ ਦੀ ਹਜ਼ੂਰੀ ਵਿਚ ਜਾ ਬੈਠਦੇ ਤੇ ਬਾਬਾ ਜੀ ਦੀ ਟਹਿਲ ਸੇਵਾ ਕਰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ। ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਆਪ ਜੀ ਦੀ ਬਾਲ ਅਵਸਥਾ ਦੌਰਾਨ ਆਪ ਜੀ ਦੀ ਅਧਿਆਤਮਕ ਅਵਸਥਾ ਨੂੰ ਪਹਿਚਾਣ ਲਿਆ ਤੇ ਆਪ ਜੀ ਦਾ ਨਾਮ ਇੰਦਰ ਸਿੰਘ ਤੋਂ ਬਦਲ ਕੇ ਈਸ਼ਰ ਸਿੰਘ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ। ਬਾਬਾ ਜੀ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਉਥੇ ਠਹਿਰੇ ਅਤੇ ਵਾਪਿਸ ਕਲੇਰਾਂ ਆ ਗਏ। ਆਪ ਜੀ ਦਾ ਦਿਲ ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੂੰ ਮਿਲਨ ਲਈ ਵਿਆਕੁਲ ਰਹਿਣ ਲੱਗਾ। ਇਕ ਦਿਨ ਬਾਬਾ ਈਸ਼ਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਆਪਣੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿਚ ਅਰਾਮ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਆਪ ਜੀ ਦੀ ਸੁਰਤੀ ਬਾਬਾ ਨੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਚਰਣਾਂ ਵਿੱਚ ਜੁੜ ਗਈ । ਆਪ ਜੀ ਦੀ ਅਚਾਨਕ ਅੱਖ ਖੁਲ੍ਹੀ ਤੇ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਸਾਹਮਣੇ ਬਾਬਾ ਨੰਦ ਸਿੰਘ ਪ੍ਰਤੱਖ ਖੜੋਤੇ ਹਨ। ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਆਪ ਨੂੰ ਉਠਾਇਆ ਅਤੇ ਆਖਿਆ ਈਸ਼ਰ ਸਿੰਘ ਤੂੰ ਇਥੇ ਸੁੱਤਾ ਪਿਆ ਹੈਂ, ਅਸੀ ਤੇਰੀ ਖਾਤਰ ਇੰਨੀ ਦੂਰੀ ਤੋਂ ਚੱਲ ਕੇ ਆਏ ਹਾਂ! ਕਿਉਂਕੀ ਪੂਰਨ ਮਹਾਂਪੁਰਖ ਆਪਣੇ ਸੰਗੀ ਸਾਥੀਆਂ ਦੇ ਦਿਲ ਦੀ ਗੱਲ ਜਾਣ ਲੈਂਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਜਣਾਉਂਦੇ ਨਹੀਂ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾ ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸਾਹਮਣੇ ਖੜ੍ਹਾ ਦੇਖ ਕੇ ਆਪ ਜੀ ਦੇ ਮਨ ਤੇ ਇਨ੍ਹਾ ਅਸਰ ਕੀਤਾ ਕਿ ਆਪ ਜੀ ਨੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਬਾਬਾ ਜੀ ਦੀ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕਰ ਲਿਆ ਅਤੇ ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਅਧਿਆਤਮਕ ਗੁਰੂ ਧਾਰ ਲਿਆ,ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਆਪ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵਿੱਦਿਆ ਗੁਰੂ ਬਾਬਾ ਵਧਾਵਾ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਕੋਲ ਪ੍ਰਮਾਰਥ ਦੀ ਪੜਾਈ ਲਈ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ। ਉਥੇ ਕਈ ਸਾਲ ਰਹਿ ਕੇ ਆਪ ਨੇ ਪ੍ਰਮਾਰਥ ਦੀ ਵਿੱਦਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਆਪ ਨਾਨਕਸਰ ਵਾਪਿਸ ਬਾਬਾ ਜੀ ਕੋਲ ਆ ਗਏ ਅਤੇ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਲੱਗ ਪਏ। ਕਦੇ ਕਦੇ ਆਪ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਝੋਰੜਾਂ ਚਲੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ।
ਇਕ ਵਾਰ ਪੂਰਨਮਾਸ਼ੀ ਦੇ ਦਿਨ ਬਾਬਾ ਜੀ ਬਠਿੰਡੇ ਗਏ, ਆਪ ਵੀ ਝੋਰੜਾਂ ਦੀ ਸੰਗਤ ਨਾਲ ਬਾਬਾ ਜੀ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਬਠਿੰਡਾ ਚਲੇ ਗਏ। ਪੂਰਨਮਾਸ਼ੀ ਦੇ ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਸਾਰੀ ਸੰਗਤ ਬਾਬਾ ਜੀ ਤੋਂ ਆਗਿਆ ਲੈ ਕੇ ਵਾਪਿਸ ਚਲੀ ਗਈ। ਆਪ ਜੀ ਨੇ ਵੀ ਬਾਬਾ ਜੀ ਤੋਂ ਆਗਿਆ ਮੰਗੀ ਤਾਂ ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਤੂੰ ਜਿੱਥੇ ਆਉਣਾ ਸੀ, ਆ ਗਿਆ, ਹੁਣ ਕਿਥੇ ਜਾਣਾ ਹੈ?” ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਪ ਮੁੜ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਵਾਪਿਸ ਨਹੀਂ ਗਏ। ਆਪ ਬਾਬਾ ਜੀ ਦੀ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ ਹਰ ਸਮੇਂ ਹਾਜ਼ਰ ਰਹਿੰਦੇ। ਜਦੋਂ ਬਾਬਾ ਜੀ ਨਿਤਨੇਮ ਕਰਨ ਲਈ ਭੋਰੇ ਅੰਦਰ ਜਾਂਦੇ ਤਾਂ ਆਪ ਭੋਰੇ ਦੇ ਬਾਹਰ ਪਹਿਰਾ ਦਿੰਦੇ ਤਾਂ ਜੋ ਕਿਤੇ ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਚੀਜ਼ ਦੀ ਜਰੂਰਤ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਉਹ ਜਲਦੀ ਤੋਂ ਜਲਦੀ ਬਾਬਾ ਜੀ ਪਾਸ ਪੁਹੰਚ ਜਾਣ। ਕਈ ਵਾਰ ਜਦੋਂ ਬਾਬਾ ਜੀ ਅਵਾਜ ਦਿੰਦੇ ਤਾਂ ਆਪ ਦੌੋੜ ਪੈਂਦੇ ਤੇ ਇਹ ਵੀ ਨਾ ਦੇਖਦੇ ਕਿ ਪੈਰੀ ਜੋੜਾ ਹੈ ਜਾ ਨਹੀਂ, ਕਈ ਵਾਰ ਆਪ ਜੀ ਕੰਧ ਜਾਂ ਥਮਲੇ ਵਿੱਚ ਸੀਸ ਵੱਜ ਜਾਂਦਾ ਤੇ ਆਪ ਦੇ ਸਿਰ ਵਿੱਚ ਰੋਬੜਾ ਪੈ ਜਾਂਦਾ ਤੇ ਕਦੇ ਖੁਨ ਵਗਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦਾ। ਪਰ ਆਪ ਕੋਈ ਪਰਵਾਹ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾ ਬਾਬਾ ਜੀ ਦੀ ਹਜ਼ੂਰੀ ਪੁਹੰਚ ਜਾਦੇ। ਆਪ ਬਾਬਾ ਜੀ ਦੀ ਸੇਵਾ ਲਈ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਤੱਤਪਰ ਰਹਿੰਦੇ। ਆਪ ਬਾਬਾ ਜੀ ਨਾਲ ਇਕ ਮਿਕ ਹੋ ਗਏ। ਆਪ ਜੀ ਦੇ ਅੰਦਰ ਦੀ ਤਾਰ ਬਾਬਾ ਜੀ ਦੀ ਕ੍ਰਿਪਾ ਨਾਲ ਬਾਬਾ ਜੀ ਨਾਲ ਜੁੜ ਗਈ। ਫਿਰ ਬਾਬਾ ਜੀ ਕਿਤੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਫੁਰਨਾ ਹੀ ਬਣਾਉਂਦੇ ਕਿ ਦੁੱਧ,ਦਹੀ ਜਾਂ ਲੱਸੀ ਪੀਣੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਝੱਟ ਈਸ਼ਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਉਹੋ ਚੀਜ਼ ਲੈ ਕੇ ਹਾਜ਼ਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਸਨ।
“ਆਪ ਗਵਾਏ ਸੇਵਾ ਕਰੇ ਤਾ ਕਿਸ ਪਾਏ ਮਾਨ॥” (ਆਸਾ ਦੀ ਵਾਰ)
ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਈ ਵਾਰ ਸੰਗਤ ਵਿੱਚ ਕਰਨਾ।ਹਰ ਸਮੇਂ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਕਾਰਨ ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਸੁੱਧ ਬੁੱਧ ਨਹੀਂ ਸੀ ਰਹਿੰਦੀ।ਆਪ ਨੂੰ ਬ੍ਰਹਮ ਗਿਆਨ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ ਪਰ ਆਪ ਸੁਭਾਵਿਕ ਹੀ ਜੋ ਬਚਨ ਕਹਿ ਦਿੰਦੇ ਉਹ ਪੂਰਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ। ਜੇ ਕਿਸੇ ਵੱਲ ਮਿਹਰ ਭਰਿਆ ਹੱਥ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਸੁੱਧ ਬੁੱਧ ਨਾ ਰਹਿੰਦੀ ਤੇ ਸਿਰ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਪੈਰਾਂ ਤੱਕ ਬਿਜਲੀ ਦਾ ਕਰੰਟ ਦੋੜ ਜਾਂਦਾ। ਅਗਸਤ 1943 ਨੂੰ ਬਾਬਾ ਨੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਆਪਣਾ ਪੰਜ ਭੂਤਕ ਸਰੀਰ ਤਿਆਗ ਦਿੱਤਾ। ਜਿਸ ਦਾ ਆਪਦੇ ਮਨ ਤੇ ਇੰਨਾ ਅਸਰ ਹੋਇਆ ਕਿ ਆਪ ਛੇ ਮਹਿਨੇ ਬਾਬਾ ਜੀ ਦੇ ਵਿਯੋਗ ਵਿੱਚ ਰੋਂਦੇ ਰਹੇ। ਆਪ ਜੀ ਨੇ ਥੋੜੀ ਦੇਰ ਨਾਨਕਸਰ ਰਹੇ ਅਤੇ ਫਿਰ ਆਪ ਦੋ ਸਾਲ ਦੇਹਰਾਦੂਨ ਦੇ ਜੰਗਲਾਂ ਵਿੱਚ ਕਠਿਨ ਤਪੱਸਿਆ ਕੀਤੀ। ਫਿਰ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਝੋਰੜਾਂ ਆ ਗਏ, ਜਿਥੇ ਆਪ ਨੇ ਸੱਤ ਸਾਲ ਲਗਾਤਾਰ ਘੋਰ ਤਪੱਸਿਆ ਕੀਤੀ ਉਪਰੰਤ ਬਾਬਾ ਜੀ ਦੇ ਹੁਕਮ ਅਨੁਸਾਰ ਆਪ ਨਾਨਕਸਰ ਕਲੇਰਾਂ ਆ ਗਏ।
ਸੰਨ 1950 ਵਿਚ ਨਾਨਕਸਰ ਠਾਠ ਕਲੇਰਾਂ ਵਿੱਚ 13 ਹਾੜ ਨੂੰ ਸਰੋਵਰ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਟੱਕ ਲਾਇਆ। ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਨੇ ਮੁਕੰਮਲ ਹੋਣ ਲਈ ਸਮਾਂ ਘੱਟੋ ਘੱਟ ਛੇ ਮਹੀਨੇ ਦਾ ਦਿੱਤਾ ਪਰ ਬਾਬਾ ਜੀ ਦੀ ਕ੍ਰਿਪਾ ਨਾਲ ਆਪ ਨੇ 28 ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਪੂਰਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।ਜਦੋਂ ਨਾਨਕਸਰ ਠਾਠ ਪੂਰਾ ਹੋ ਗਿਆ ਤਾਂ ਸੰਗਤ ਵੱਲੋਂ ਆਪਨੂੰ ਗੁਰਸਿੱਖੀ ਧਰਮ ਪ੍ਰਚਾਰ ਲਈ ਬੇਨਤੀਆਂ ਆਉਣੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈਆਂ।
ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਸੰਗਤ ਦੀ ਗੱਲ ਮੰਨ ਕੇ ਧਰਮ ਪ੍ਰਚਾਰ ਦੌਰਾਨ ਲੱਖਾਂ ਪ੍ਰਾਣੀਆਂ ਨੂੰ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਛਕਾ ਕੇ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੁ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਚਰਣੀ ਲਾਇਆ। ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਕਈ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸੋਹਣੇ ਠਾਠ ਤਿਆਰ ਕਰਵਾਏ ਅਤੇ ਬਾਬਾ ਨੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਬਚਨ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਇਕ ਐਸਾ ਸੇਵਾਦਾਰ ਪੈਂਦਾ ਕਰਾਂਗੇ ਜੋ ਗੁਰੁ ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸੋਹਣੇ ਠਾਠ ਬਣਾਏਗਾ।
ਬਾਬਾ ਜੀ 7 ਅਕਤੂਬਰ 1963 ਈ. 21 ਅਸੂ ਸੰਮਤ 2002 ਨੂੰ 48 ਸਾਲ ਦੀ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਸੱਚਖੰਡ ਵਿਖੇ ਗੁਰੁ ਨਾਨਕ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਜੀ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਲਿਵਲੀਨ ਹੋ ਗਏ।23 ਅਸੂ ਨੂੰ ਵਿਸਾਲ ਸੰਗਤਾਂ ਦੇ ਠਾਠਾਂ ਮਾਰਦੇ ਇਕੱਠ ਨੇ ਨਗਰ ਕੀਰਤਨ ਕਰਦਿਆਂ ਬਾਬਾ ਜੀ ਦੇ ਪਵਿੱਤਰ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਹਰੀਕੇ ਪੱਤਣ ਦਰਿਆ ਦੇ ਪੁਲ ਪਾਸ ਡੂੰਘੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਵਹਿਣ ਵਿਚ ਸੇਜਲ ਅੱਖਾਂ ਰਾਹੀਂ ਜਲ ਪ੍ਰਵਾਹ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
Baba isher singh ji
Sadh Sangat Ji, this is a modest attempt to give a glimpse into the grand spiritual personality and most inspiring lifestyle of the great saint Baba Isher Singh Ji of Nanaksar Kaleran, Jagraon, Punjab, India. Due to the impossibility for a mortal to narrate the glory of the eternal, in the sharing of these divine tales, sincere and humble apologies are offered for inadequacies and for a lack of words to describe the sheer greatness of this unparalleled soul.
Baba Isher Singh Ji was born in the village of Jhorran, Tehsil Jagraon, district Ludhiana on March 26, 1916 to the respected S. Bagga Singh Ji and Shm. Partap Kaur Ji. From birth Baba Ji’s soul merged with a higher spirituality and continuously mediated with a merciful, peaceful heart that was imbued with an unparalleled spiritual energy bestowed on his shoulders by Akal Purakh himself.
Baba Isher Singh Ji had four brothers and two sisters and from his earliest childhood he would not waste a breath talking or playing like other children. Instead he focused on a deeper, more superior existence, devoting his deeds to a lifestyle founded by Guru Nanak Sahib. From the earliest age, Baba Ji would assemble children of the same age and partake in spiritual discussions and the recitation of Gurbani and Path. When a little older, Baba Ji started helping his mother and father in running the household and performed traditional agricultural work but would forever attune his concentration to the intoxicating ambrosial nectar of Naam Simran to complete his tasks.
Throughout his childhood, Baba Isher Singh Ji continued to share his divine insights with local residents and worked rigorously to provide earnings, food and belongings to all in sight. Baba Ji saw God’s light in all, and forever yearned to be in the presence and sewa of a true GurSikh/Brahmgiani.
In 1929, Baba Nand Singh Ji of Nanaksar-Kaleran came to Village Jhorran to continue his Amrit Sanchar. It was during this visit that the inevitable destiny sent from the heavens took action to merge the paths of these two great saints. This initial visit was of an angelic nature. Baba Nand Singh Ji saw the light of Sikhi shine in the younger Baba Isher Singh Ji and instantly commenced his praise of the young saint. While residing at Village Jhorran, Baba Nand Singh Ji remarked that he needed a chief attendant who was young, pious and of a religious disposition from that village. He further added that the attendant should be a man of firm determination and capable of entertaining the fear and anger of the Master as well as love for him.
After this, Baba Isher Singh Ji resumed his duties to his family but increased his longing for Service and Simran. After their work on the family lands, each of Baba Ji’s brothers was granted a reward for their service in harvesting the wheat crop. However, Baba Ji used his entire share in preparing Parshad for the offering of Baba Nand Singh Ji at Nanaksar-Kaleran.
A short time passed during which time Baba Isher Singh Ji longed to devote his existence solely to the word of Guru Nanak Sahib. His ardas and prayers were answered when Baba Nand Singh Ji asked Baba Ji’s mother “how many sons do you have” to which she replied “five.” Immediately Baba Nand Singh Ji questioned whether she could “spare one for sewa” to which she affirmatively replied in hukam.
It was at this point that Baba Nand Singh Ji changed Baba Ji’s name from Inder Singh to Isher Singh. Baba Nand Singh Ji noted that the name of Inder denotes worldly grandeur and was unsuitable as Isher symbolizes one who’s everlastingly in touch with the Supreme Lord.
From this moment onwards, Baba Isher Singh Ji served as the most devoted Gurmukh Sewadar (personal attendant) to Baba Nand Singh Ji. Baba Ji’s sewa and responsibilities increased rapidly and at the mere age of 27, Baba Isher Singh Ji became the Hazoori (chief) Sewadar. Baba Ji’s soul was abundant in Naam Simran and he used this undying commitment to serve Baba Nand Singh Ji with an unmatched devotion. Baba Ji was always attentive while on duty as the Hazoori Sewadar and he performed his sewa through treacherous domains barefoot in the worst conditions without ever uttering a single complaint. He sacrificed all personal comforts and never sat or slept while on duty.
Before Baba Nand Singh Ji went to his heavenly abode in 1943, he assembled his closest sewadars (associates) and uttered that Baba Isher Singh Ji had performed perfect sewa and was the only one entrusted to take the mission of Guru Nanak Sahib further. Baba Nand Singh Ji instructed them to show the utmost respect to Baba Isher Singh Ji in the future. Upon Baba Nand Singh Ji’s departure to heaven, Baba Ji could not bear the separation and returned to a place outside of Village Jhorran and devoted himself to seven years of continuous recitations of the Sri Guru Granth Sahib Ji. Without the presence of a true master, Nanaksar turned into a different place. Initially, Baba Ji had no desire to occupy the location due to the misuse it encountered at the hands of selfish and irresponsible people. Furthermore, the sacred system of worship imprinted by Baba Nand Singh Ji had been tarnished by wrongdoers. In response to the decline of the shrine, humble devotees congregated at Village Jhorran to earnestly request Baba Ji to restore the sanctity of the holy place as it had become uncontrollable.
Baba Isher Singh Ji, acting on a heavenly message from the Sri Guru Granth Sahib Ji, moved to Nanaksar together with his devotees in the summer of 1950. The news quickly spread throughout Punjab and India that the real successor had arrived and thousands of devotees joined in for free service (Kar-Sewa). Within the first week, Baba Ji called the Sewadars (volunteers) one day after the Bhog of the Pooranmashi program and told them to get ready to start the digging for a Sarovar (pool of Holy water). The reason Baba Ji instructed the construction was because he wanted all the devotees to take a dip during the next Pooranmashi in the Holy Sarovar which meant this feat had to be completed within 30 days. The sarovar was to be 13 ft. deep with great length and width. The sangat was astonished as the engineers and the technicians alike stated that it could not be completed in less than a year; however, Baba Ji insisted that he had been instructed from above to release the water in it on the coming Pooranmashi (Full Moon). Thus Baba Ji started the construction of the Sarovar on the 13th Haar (the last week of June) and it was miraculously completed in 28 days and Holy water was released into it on the Pooranmashi – to the astonishment of all who witnessed it.
Baba Isher Singh Ji laid the foundation of the Nanaksar Thath on Sangrand of month Chet (March). A large number of sangat including carpenters, masons, and blacksmiths came to do the free sewa. The engineers and other experts came from all over to look after the design. Nanaksar was crowned with Golden Kalas (which are 39 feet round and 13 feet high) and the entire seven-story complex was completed in only six months. Not only was this short timeframe a remarkable engineering feat, it’s evermore remarkable considering Baba Ji’s strict Maryada of not asking for, or receiving a single rupee in donation. Looking back, many have talked about the completion of the building as an extraordinary feat, remembering the wonderful moments of nearly 500 masons and thousands of devotees working day and night voluntarily without any wages and it was a sight to be seen that hundreds of trucks were bringing bricks, river sand, cement, steel, iron and other material without any regard for monetary profit. Another astonishing achievement during the construction was the fact that all the food supplies for the volunteers were brought in by Sangis from near and far off places thrice a day without any announcement.
Baba Isher Singh Ji not only followed the course set by Baba Nand Singh Ji, he engraved a whole new chapter and set Nanaksar’s maryada in impervious stone. Through moving forward with the continuous recitations of Kirtan and Akhand Paths, Baba Ji established a foundation built on undying commitment and sewa. This is no more apparent than can be seen with Baba Ji’s everlasting devotion to Sukhmani Sahib, and how even today, this prayer has been recited continuously for over seventy years without a single break. In addition to the Kirtan and Akand Paths of the Sri Guru Granth Sahib Ji, Baba Ji also started Nitnem and Kirtan at many other Gurdwaras situated at Jhorran, Bhadaur, Barnala, Barundi, Samadh Bhai, Dehradun, Ludhiana, and Seerah.
As remarkable as these implementations of Gurbani were on a global scale, none of these achievements compares to that which defines Baba Ji’s contribution to the house of Sri Guru Nanak Sahib Ji. The gift that Baba Ji prescribed to the masses was that of baptizing them as the son of Guru Gobind Singh Ji Maharaj, and Baba Ji’s administration of Amrit is one unsurpassed in history and one which remains unrivalled even today.
Baba Isher Singh Ji’s legacy coupled two fundamental tenets which hold the key to salvation in this life and beyond. In the first, Baba Ji stressed the ceaseless message of Guru Nanak Sahib concerning universal brotherhood and doing well for all. He emphasized the eternal spirituality of the Sri Guru Granth Sahib Ji and explained that in order to escape the clutches of physical and emotional suffering, one must confine in the teachings and recognize the Sri Guru Granth Sahib Ji as the living divinity of our ten Gurus and that one should never distinguish between the divine scripture and our Guru Ji’s as they are of an identical roop, jot and atma (body, light and soul). The second legacy specifies the necessity of giving your head to Guru Gobind Singh Ji through taking him as your father through the process of Amrit and attaining true liberation to surpass the fear of death.
Baba Isher Singh Ji placed a giant emphasis on the need to become Amritdhari. He would visit countless villages and cities throughout India to advance his Amrit Parchar, and the scenes witnessed at these locations were truly staggering as entire villages would come to a halt, and all persons (young or old) would flock to his diwans in the masses to take the holy nectar from the Panj (five) Pyare. Upon completion of the diwans, Baba Ji would ask the entire congregation to recite the principle truth of his discourse – “Khande Da Amrit Pee Lai, Je Milna Kalgian Wale Nu” (take this holy Amrit, if you want to meet Kalgidhar Patshah, the 10th God.) Thousands upon thousands would come together to change their lives forever, and in 13 short years, Baba Ji administered Amrit to over 750,000 Sikhs – which is a record unparalleled in history. At the end of every discourse every day without fail he announced, “Always have company of that person who unites you with the GURU. Avoid the person, who takes you away from the GURU, as you will suffer in the long run.”
Baba Isher Singh Ji had such a magnetic attraction in his saintly eyes that one would totally surrender after his holy darshan. Many non-believers came to him for discussion and to debate their ideologies but in an instant they fell at his holy feet and begged for sanctuary in the house of Guru Nanak Sahib. There were always huge gatherings in the lacs (hundreds of thousands) wherever he held his diwans (from Northern, Eastern, Western, and Southern India). Baba Ji always began his discourses with a shabad and he would follow the kirtan with bachans for the next couple of hours. Everyone in the audience would state that they got their questions answered immediately upon the completion of the regular bachans. Baba Ji continually declined the role of maya in Sikhi and held zero regard for anything monetary. During Baba Ji’s last diwan, on October 6, 1963, he astonished the audience by telling them how he has never seen or touched a monetary bill throughout his life. Furthermore, Baba Ji always said that if a saint accepts money, then he is wearing a string of blades around his neck and that a true saint never thinks about his family, never accepts money, and is fully devoid of ego.
Baba Isher Singh Ji’s mission was to propagate Bani (Daily Prayers) and Bana (Becoming an Amritdhari Sikh). To give one example, Baba Ji once went to Kanpur, and the devotees came out there with an industrialist, who owned acres of lands and many factories. The devotees spoke very highly of this individual and informed Baba Ji of his great wealth and financial achievements. After their discussion, Baba Ji asked the businessman about how much time he devotes to Gurbani. He replied that he has no time since he has a very busy schedule due to his business ventures. After hearing his response, Baba Ji responded back in an instant, “The devotees were telling me that you are very wealthy and gifted, however, in my opinion, you’re nothing more than bankrupt.” After hearing this, the industrialist cried aloud and explained that no-one ever cared to mention this to him before, and how every other saint would usually shower their praises on him as their eyes were solely on his wealth.
To give another example, Baba Isher Singh Ji went to Patna Sahib during his voyage to Calcutta. There was an individual who came for the first time to have Baba Ji's darshan and listen to his holy discourses. He was a clean shaven man whose name was Bakhshi Singh. He was a very wealthy and successful businessman who owned his own transport company. He was immediately awestruck by the depth and substance of the discourses received. After the initial encounter, Bakhshi Singh started coming to Baba Ji’s diwan everyday as he longed to hear more anecdotes to improve his existence. However, after a couple of days, Baba Ji announced at his diwan that he would be continuing his journey to Calcutta. In front of the entire sangat, Bakhshi Singh stood up and requested Baba Ji with folded hands to give both the town and himself another week. Baba Ji told Bakhshi Singh he would agree to his request only if he makes some contribution to him. Bakhshi Singh thought that since many saints had come and gone from Patna Sahib, he could use his previous methodologies and give a lump cash amount in return for another day or week. Realizing that he was very wealthy and that any offering was in his range, Bakhshi Singh agreed to give Baba Ji any donation.
At his agreement, Baba Ji said, 'Bakhshi Singh, What you have thought of in your head is nothing compare to what I'm looking for. My offering is way more than you could ever imagine". Bakhshi Singh was startled by Baba Ji’s statement, but again thought of doubling his last offer and once more spoke in front of the entire sangat that he was in complete agreement with Baba Ji's bheta (offering). However, Baba Ji again questioned Bakhshi Singh's contribution, and said “our demand is way more than what you have thought of this time around also.” Again, Bakhshi Singh agreed to whatever bheta Baba Ji would ask, and again reiterated that he would definitely give the donation, and said he “will not back away from his word.” Baba Ji again asked (one final time) "Bakhshi Singh, you’re giving me your word in front of everyone, so think once again, and don't back out." When he agreed for the last time, Baba Ji shocked him by telling him, "I'm not here to collect your money, I'm asking you to become an Amritdhari along with your family so you could devote your time to the Guru as in spite of your wealth and business, I’ve never met a man as poor as you." Immediately, Bakhshi Singh in awe and disbelief at what had just happened (as for the first time in his life, his wealth was considered worthless) started to cry and touched Baba Ji's charan (feet) and pleaded for eternal forgiveness. The local community was shocked, as a man who was considered an atheist had changed his lifestyle in a split second and upon the fulfillment of the request, Baba Ji stayed at Patna Sahib for another week and administered Bakhshi Singh and his family with the holiest gift imaginable – Kaligdhar’s Amrit.
In Baba Isher Singh Ji’s diwans, he frequently informed the sangat about future happenings. One example pertains to the events prior to Sri Guru Teg Bahudar Ji taking his throne. During that time, society sprang up 22 fake manjis (pretenders) who laid false claims as the new Guru. Baba Ji stated that a time in the near future will come when there will be countless manjis (pretenders) who will lay fake claim to the house of Guru Nanak Sahib. Baba Ji stated that these dishonest individuals will fuel a generation of disbelief when dharma (religion) will disappear and 'adharam' (irreligion) will roam rampant. During this time, individual groups will overcome religion, and money will overshadow everything. However, Baba Ji incessantly affirmed that Sikhi cannot be demolished by anyone, in fact, those who try to demolish Sikhi will get annihilated themselves.
In spite of the hundreds of thousands of people to witness Baba Isher Singh Ji’s Amrit Parchar at any given time, there were strict orders in place for no advertising or announcements to be made prior to Baba Ji’s holy narrations. Baba Ji’s bachans transcended boundaries and combined mankind with one universal message. Nowhere was this more apparent than in Baba Ji’s diwans where people of all shades and walks of life (rich or poor) came together to be blessed with his presence. Among the endless list of eminent personalities who sought Baba Ji's blessings included: The President of India Dr. Rajendra Prasad (who specifically requested Baba Ji to grace the Rashtripati Bhavan with his blessing), former President of India Dr. Sarvepalli Radhakrishnan, Defence Minister of India S. Baldev Singh, Spiritual guru of Sanatan Dharmi sect of the Hindus Goswami Ganesh Dutt, Chief Minister of Punjab S. Partap Singh Kairon, Lieutenant General Maharaja Yadevindera Singh of Patiala, Maharaja of Faridkot, Deputy Defense Minister of India S. Surjit Singh Majithia, Sant Fateh Singh, Shromani Akali Dal President Master Tara Singh, S. Lachhman Singh Gill (future chief minister of Punjab ), (Advocate General ) S. Gurnam Singh Tir, (Additional Adocate General of Punajb ) S. Harbans Singh Doabia, Ex-Chairman Railway Board S. Karnail Singh, Honorary Magistrate Lala Dhanpat Rai ,Birla Seth and countless others.
Even though Baba Isher Singh Ji had countless politicians, businessmen and public figures as his followers, his diwans always composed an impartial makeup, with Baba Ji giving an equal amount of love and time to poor and needy individuals. Baba Ji stressed to the sangat that in order to make Guru Nanak Sahib happy, one must come to the doors at Nanaksar without any ego or pride in the same way as a pauper would approach a king’s castle. Baba Ji’s actions always reflected his ability to never discriminate as he paid no attention to a person’s race, religion, caste, sex or creed. One time, Baba Ji was passing through Jagraon in a procession when he stopped at the area of very poor people and informed them that, “Our love for you is way more than others.”
Baba Isher Singh Ji started giving indications about his pending departure to his heavenly abode many years prior to the actual date. Baba Ji’s recorded bachans give countless hints about the future, and one of the main things he stressed was the shortness of time he had to influence the masses. He would continuously inform the sangat that there are many things which need to be accomplished; however, God had given him a very short lifespan.
Baba Isher Singh Ji visited Saproon (Shimla Hills) on September 7th, 1963. Baba Ji held religious gatherings (diwans) at Saproon twice a day for 10 days. After that, Baba Ji moved out to Shimla and held diwans twice a day for the next 10 days from Septemeber 17th to September 26th. Baba Ji stayed a night at Pinjore Gardens on September 26th. He made his way back to Nanaksar on the morning of September 27th. Upon notification of Baba Ji’s plans to return to Nanaksar, the sangat at Chandigarh immediately arranged for a make shift diwan and requested Baba Ji to give them at least one month’s time. Baba Ji declined and after continuously pleading the sangat changed their request from a month to a week. Upon their instance, Baba Ji replied with “you are asking for a week, but I have no time at all. I have to return to Nanaksar immediately as the Pooranmashi is fast approaching.” As a last resort, the sangat requested Baba Ji to stay for a few hours and at least have langar, but again Baba Ji replied that there was no time, and at in the insistence of the sangat, Baba Ji agreed to take the langar along with him to Nanaksar and pass it along to the sangat there. At the time, no-one understood why Baba Ji took such a swift course to Nanaksar, but the upcoming days (in early October) would reveal why this final Pooranmashi function was so vitally important.
Detailed below are a few more examples of the forecasts Baba Isher Singh Ji made about his imminent future. Baba Ji’s devotee, Advocate General Gurnam Singh Tir, came to Nanaksar on October 7, 1963 and requested Baba Ji to provide pathis (priests) as he was planning for the recitation of Guru Granth Sahib Ji at his residence in Chandigarh. Baba Ji asked him, “Which route did you take when coming here to Nanaksar?” He replied that he came “from the Amritsar route.” Then Baba Ji questioned Gurnam Singh Tir about the water level at the rivers of Harike. To this question put forth by Baba Ji, Gurnam Singh responded that “the water level is very high at Harike Pattan.” After a while, Baba Ji put the same question about the water level at Harike Pattan. Gurnam Singh Tir did not know that Baba Ji was to go to that place after his merging with the Almighty soon after. Baba Ji continued the discussion by telling his devotee to “move the recitations to another day.” To which he answered back, “Baba Ji, I have already printed out the cards and distributed them to my relatives, so I can’t move the recitations (path) to another day.” At this point, Baba Ji gave a solid indication about the pending future by saying, “Gurnam Singh, go ahead and take the pathis (priests), however, we’ll soon call them back over the phone.” Gurnam Singh Tir didn’t think twice about this conversation and took the pathis along with him in two separate cars. However, upon reaching Chandigarh, he immediately received a phone call from Nanaksar informing him that Baba Ji had left for his heavenly abode. Gurnam Singh Tir was completed shocked and remembered Baba Ji’s bachan about the phone call. He and the pathis immediately returned to Nanaksar.
The next example concerns another devotee, a professional photographer named S. Mohan Singh, who came to Nanaksar on October 3, 1963 to attend the Pooranmashi diwan. He stayed there for 2 nights and when the Pooranmashi program was completed, he asked for permission from Baba Ji to return back to his home at Dehradun (on October 5, 1963.) Baba Ji asked him to stay for a little longer and he agreed to Baba Ji’s bachan and stayed an extra day. The next day he again asked for permission from Baba Ji so that he could return to his family. Baba Ji again asked him to stay another day and being a true devotee, he listened to Baba Ji’s bachan the second time around and stayed another night at Nanaksar. On October 7, 1963 he came with folded hands again to ask for Baba Ji’s permission to return home. Upon his insistence, Baba Ji replied back by saying, “Well, if you have to go, go ahead, however, we’ll send a telegram for you to come back.” When S. Mohan Singh reached Dehradun; his wife informed him that there was a telegram waiting for him from Nanaksar. This telegram declared Baba Ji’s departure to heaven and Mohan Singh immediately came back to Nanaksar to have final darshan of the great saint. For years after, S. Mohan Singh continuously questioned himself for not listening to Baba Ji, as all he remembers is Baba Ji’s last bachans about staying another day and the subtle narration detailing how Nanaksar would never be the same.
On October 6, 1963, Baba Ji was on his morning walk along with the Prince of Patiala, Kanwar Sahib. It was here when Baba Ji questioned the Prince about which death he would you rather prefer, someone that leaves instantly without any suffering or someone who lingers on the bed at his/her last breath. To this question put forth by Baba Ji, Kanwar Sahib responded with the first choice. Baba Ji replied, “Kanwar Sahib, I like your answer, and I totally agree with you.” These are a small percent of the numerous clues given by Baba Ji about his departure to his heavenly abode. However, due to the sho
rtage of space to mention all examples on this website, only a brief summary has been detailed. On the same day, Dr. Sant Singh of Jagraon had darshan of Baba ji and Baba Ji told him that he should come to Nanaksar as before even when he is not present here. That was a clear hint, but doctor sahib thought that Baba Ji might be going to some outside place.
Detailed below is one final hint regarding Baba Isher Singh Ji’s departure to heaven, which is a written document by highly qualified and renowned Dr. Harcharan Singh, who was a Resident Doctor of the Medical College of Amritsar. He was a classmate of Dr. Kulwant Singh of Jagraon, who was a sangi of Nanaksar. Both doctors decided to visit Nanaksar on October 6, 1963, and it was the first time Dr. Harcharan Singh visited Nanaksar and Baba Ji. At this initial meeting, Dr. Harcharan Singh repeatedly asked Baba Ji if he could examine him to get a complete physical checkup. Upon his continued insistence, Baba Ji agreed to Dr. Sahib’s request. While proceeding with the checkup of the great saint, Dr. Sahib was startled when Baba Ji stated “Dr. Sahib, do your checkup to clear your doubts, I don’t mind. However, Akal Purakh has delivered a message for me to leave this world. I’m ready to go; I’ve no attachments and no worries. I’m waiting on Guru Nanak Sahib’s final say, and at that moment I’ll leave without delay.” Not realizing the seriousness of the words, Dr. Sahib continued the checkup and reported that Baba Ji was in 100% health without a single worry.
Further to this encounter, below is written proof of Dr. Harcharan Singh’s letter to Dr. Kulwant Singh, and we’ve attached a copy of the original document underneath this article. These quotes are from the actual letter itself.
“When the very next day, Baba Ji actually went to the Lord, I was wonderstruck by his great forethought and initiations. He was really a great soul. “
Baba Ji addressed the congregation at Nanaksar in the Diwan of Pooranmashi on October 3, 1963. During this most divine discourse, Baba Ji gave countless indications that he would soon leave to merge in Guru Nanak Charna, but it was impossible to believe that the one who revived hundreds-upon-thousands of lost souls would succumb to a call from above. Three days later, on October 7, 1963 after the evening time kirtan, Baba Ji’s soul returned home at the worldly age of only 47 years in the twinkling of an eye leaving the world weeping and our lives changed forever.
By ..Dr Harcharan Singh's Letter
blog under process ਬਲੋਗ ਦਾ ਕੰਮ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ
ਭੁੱਲ ਚੁੱਕ ਦੀ ਖਿਮਾ Raja BassianWala
No comments:
Post a Comment